Osoby osiągające dochody w Belgii i tu się z nich rozliczające mają możliwość odliczania od dochodu alimentów lub środków wysyłanych na utrzymanie osobom mieszkającym w Polsce. Aby odliczyć wysyłane kwoty, należy spełnić warunki zawarte w belgijskiej i polskiej ordynacji podatkowej. Osoba, która chce odliczyć płacone alimenty lub środki na utrzymanie, musi je wykazać w zeznaniu podatkowym. Można odliczyć maksymalnie 80% całej kwoty.
Warunki odliczenia alimentów i środków na utrzymanie zawarte w belgijskiej ordynacji podatkowej:
- obowiązek ich płacenia musi wynikać z belgijskiego kodeksu prawa cywilnego – dotyczy on małżonków, ewentualnie eksmałżonków (na podstawie wyroku sądu lub oficjalnej ugody stron), osób spokrewnionych ze sobą w linii prostej, czyli rodziców wobec dzieci i wnuków, jak i dzieci wobec rodziców lub dziadków. Obowiązku takiego nie mają macocha lub ojczym w stosunku do pasierba i odwrotnie oraz rodzeństwo (między sobą),
- osoba je otrzymująca nie może mieszkać pod tym samym adresem, co osoba płacąca alimenty,
- muszą być płacone regularnie,
- muszą być wpłacane na konto odbiorcy lub, w przypadku niepełnoletnich dzieci, na konto prawnego opiekuna,
- aby odliczyć alimenty/środki na utrzymanie płacone przez rezydentów podatkowych osobom będącym nierezydentami, czyli mieszkającym w Polsce (lub w innym kraju europejskim), należy zastosować przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z taką umową zawartą między Belgią i Polską, środki na utrzymanie (w polskim prawie – darowizny) mogą być opodatkowane w kraju, w którym mieszka odbiorca, czyli w Polsce. Jeśli odbiorca nie zgłosi w polskim urzędzie skarbowym, iż otrzymuje takie darowizny pieniężne, wówczas osoba płacąca musi zgłosić je w belgijskim urzędzie skarbowym za pomocą dokumentu 281.30. W takiej sytuacji osoba płacąca musi odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 26,75% od 80% wysyłanych kwot.
Zasady opodatkowania i zwalniania z obowiązku podatkowego alimentów/środków na utrzymanie (darowizn) wynikające z polskiej ustawy o podatku dochodowym
Zgodnie z polskimi przepisami wypłacone alimenty podlegają opodatkowaniu jako przychody z innych źródeł, jeśli zostały faktycznie otrzymane.
Jednak ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia je z opodatkowania bez względu na ich wysokość, jeśli płacone są na rzecz dzieci do 25. roku życia lub na rzecz dzieci, bez względu na wiek, które otrzymują dodatek pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Dotyczy to zarówno alimentów przyznanych na podstawie wyroku sądu, jak i alimentów płaconych dobrowolnie przez osobę mającą obowiązek utrzymywania dziecka.
Alimenty/środki na utrzymanie wypłacone na rzecz innych niż dzieci osób podlegają opodatkowaniu. W niektórych przypadkach z obowiązku podatkowego może być zwolniona limitowana kwota. Alimenty na rzecz osób innych niż dzieci, wypłacane powyżej kwoty limitowanej, powinny być wykazane w zeznaniu rocznym, doliczone do pozostałych przychodów i opodatkowane.
Natomiast otrzymane środki na utrzymanie (darowizny pieniężne) podlegają opodatkowaniu, jeśli ich kwota przekroczyła kwotę wolną od podatku. Kwota wolna od podatku zależy od grupy podatkowej. Osoba otrzymująca darowiznę ma obowiązek złożenia deklaracji podatkowej w urzędzie skarbowym w dziale spadków i darowizn.
Kwoty wolne od podatku od darowizn w zależności od grupy podatkowej
- 9637 zł – dla osób należących do I grupy podatkowej,
- 7276 zł – dla osób należących do II grupy podatkowej,
- 4902 zł – dla osób należących do III grupy podatkowej.
Grupa I: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), teściowie, zięć, synowa, pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo.
Grupa II: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki).
Grupa III: pozostali nabywcy.
Termin płatności podatku od darowizn wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość podatku.
Obowiązek złożenia zeznania nie występuje, gdy kwota darowizny pieniężnej otrzymanej od tej samej osoby nie przekracza kwoty wolnej od podatku w okresie poprzednich 5 lat.
Zwolnienia z podatku od darowizn dla najbliższej rodziny
Przy nabyciu darowizny pieniężnej przez małżonka, dzieci, wnuków, prawnuków, wstępnych rodziców, dziadków (I grupa podatkowa) odbiorca może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn pod warunkiem:
- zgłoszenia w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny pieniężnej na formularzu SD –Z2 właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego,
- udokumentowania otrzymania darowizny pieniężnej dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy lub przekazem pocztowym.
Jeżeli nabycie darowizny pieniężnej nie zostanie zgłoszone w ciągu 6 miesięcy lub gdy odbiorca nie udokumentuje otrzymania środków pieniężnych, wówczas nabycie darowizny podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Belgijski urząd skarbowy może zażądać od podatnika chcącego odliczyć zapłacone nierezydentowi Belgii alimenty/środki na utrzymanie (darowizna pieniężna) zaświadczenia, że odbiorca zadeklarował otrzymane środki do opodatkowania w Polsce. Ponadto może zażądać wymienionych w części pierwszej dokumentów, czyli: poświadczenia miejsca zamieszkania odbiorcy, udokumentowania stopnia pokrewieństwa, udokumentowania regularności przesyłania środków oraz innych dodatkowych zaświadczeń.
Aldona Kuczyńska-Naskręt
Publikacja ma charakter informacyjny i nie jest wykładnią prawa.
Źródło:
WIB’92, Polska Ordynacja Podatkowa i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn, www.infor.pl, opracowanie własne
Gazetka 165 – październik 2017