Nawet najlepsza praca nie jest dana raz na zawsze. Zarówno pracownik, jak i pracodawca z wielu różnych powodów mogą zakończyć stosunek pracy. Dymisja pracownika oraz polubowne rozwiązanie umowy o pracę najczęściej nie nastręczają problemów prawnych. Natomiast w przypadku zwolnienia przez pracodawcę zdarzają się niestety sytuacje, w których pracownik otrzymuje wypowiedzenie z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa pracy. Możemy mówić tutaj o trzech potencjalnych przyczynach naruszenia przepisów przy zwolnieniu.
- 1. Niewystarczający powód zwolnienia
Wypowiedzenie stosunku pracy musi mieć rzeczywiste oraz konkretne przesłanki, np. likwidacja stanowiska czy też brak kompetencji zawodowych pracownika niezbędnych do wykonywania danej pracy. Nie można wypowiedzieć stosunku pracy w sytuacji, gdy pracownik ma odmienne przekonania polityczne lub religijne, które dodatkowo nie wpływają w żaden sposób na funkcjonowanie zakładu pracy. Jeśli chodzi np. o wygląd, to należy przeanalizować, jaką pracownik pełni funkcję – czy np. ma kontakt z klientami, czy pełni funkcję publiczną. Nie sposób traktować policjanta oraz np. osoby zatrudnionej w magazynie w ten sam sposób. Tatuaże lub/i piercing w widocznych miejscach, akceptowalne w pewnych zawodach, będą postrzegane inaczej w przypadku funkcjonariuszy publicznych, co jest związane z zachowaniem powagi sprawowanego urzędu i może w niektórych przypadkach stanowić wystarczającą przyczynę do zwolnienia. O charakterze dyskryminacyjnym wypowiedzenia umowy o pracę lub jego braku może rozstrzygnąć jedynie sąd pracy, analizując każdy przypadek z osobna.
- 2. Naruszenia związane ze sposobem notyfikacji zwolnienia, jak również nieprzestrzeganiem przewidzianego przez prawo okresu wypowiedzenia
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę musi mieć formę listu poleconego lub notyfikacji dokonanej przez huissier de justice. Konieczne jest pisemne wskazanie daty początku oraz końca okresu wypowiedzenia, jak również przyczyny zwolnienia. W tabeli podano obowiązujące w Belgii od 1 maja 2018 r. okresy wypowiedzenia w odniesieniu do długości trwania zatrudnienia.
Czas trwania umowy o pracę |
Okres wypowiedzenia |
Czas trwania umowy o pracę |
Okres wypowiedzenia |
Czas trwania umowy o pracę |
Okres wypowiedzenia |
0 < 3 mies. |
1 tydz. |
7 lat |
24 tyg. |
22 lata |
64 tyg. |
3 < 4 mies. |
3 tyg. |
8 lat |
27 tyg. |
23 lata |
65 tyg. |
4 < 5 mies. |
4 tyg. |
9 lat |
30 tyg. |
24 lata |
66 tyg. |
5 < 6 mies. |
5 tyg. |
10 lat |
33 tyg. |
25 lat |
67 tyg. |
6 < 9 mies. |
6 tyg. |
11 lat |
36 tyg. |
26 lat |
68 tyg. |
9 < 12 mies. |
7 tyg. |
12 lat |
39 tyg. |
27 lat |
69 tyg. |
12 < 15 mies. |
8 tyg. |
13 lat |
42 tyg. |
28 lat |
70 tyg. |
15 < 18 mies. |
9 tyg. |
14 lat |
45 tyg. |
29 lat |
71 tyg. |
18 < 21 mies. |
10 tyg. |
15 lat |
48 tyg. |
30 lat |
72 tyg. |
21 < 24 mies. |
11 tyg. |
16 lat |
51 tyg. |
31 lat |
73 tyg. |
2 lata |
12 tyg. |
17 lat |
54 tyg. |
32 lata |
74 tyg. |
3 lata |
13 tyg. |
18 lat |
57 tyg. |
33 lata |
75 tyg. |
4 lata |
15 tyg. |
19 lat |
60 tyg. |
34 lata |
76 tyg. |
5 lat |
18 tyg. |
20 lat |
62 tyg. |
35 lat |
77 tyg. |
6 lat |
21 tyg. |
21 lat |
63 tyg. |
36 lat |
78 tyg. |
- 3. Naruszenia związane z wypowiedzeniem umowy o pracę w stosunku do pracownika, który posiada status chroniony lub znajduje się w okresie ochronnym
Nie można zwolnić pracowników objętych ochroną w ramach wykonywanej funkcji (zakaz względny). Do tej kategorii pracowników należą (nie jest to lista wyczerpująca):
- delegat związków zawodowych,
- doradca do spraw prewencji,
- pracownik, który oficjalnie zgłosił czyny o charakterze mobbingowym bądź dyskryminacyjnym lub był świadkiem w takich sprawach,
- pracownik, który zgłosił obserwacje w sprawie dostosowania regulaminu pracy w miejscu zatrudnienia.
Prawo nie pozwala także na zwolnienie pracownika, który podlega ochronie ze względu na swoją sytuację osobistą. Ochroną taką objęte są np.:
- pracownice, które poinformowały pracodawcę, że są w ciąży (ochrona jest skuteczna do czasu zakończenia urlopu macierzyńskiego),
- osoby, które są na urlopie wychowawczym,
- pracownicy korzystający z urlopu w przypadku adopcji,
- pracownicy, którzy korzystają z crédit-temps lub przerwy w karierze,
- pracownicy, którzy korzystają z płatnego urlopu w celach edukacyjnych.
Zakaz zerwania stosunku pracy z powyżej wymienionymi kategoriami pracowników ma charakter względny, co oznacza, że pracodawca w niektórych sytuacjach będzie mógł wypowiedzieć umowę o pracę, jednak takie wypowiedzenie nie może mieć bezpośredniego związku z samym faktem bycia w ciąży lub z przebywaniem na urlopie celowym (macierzyńskim, adopcyjnym itd.).
Wszelkie spory z zakresu prawa pracy rozpatrywane są przez właściwy sąd pracy. Na terenie Belgii jest ich dziewięć: w Brukseli, Antwerpii, Nivelles, Leuven, Gandawie, Eupen, Liège, Mons oraz Charleroi.
Agnieszka Sità
W każdy pierwszy piątek miesiąca w godzinach 9.00–16.30 Agnieszka Sità organizuje bezpłatnie konsultacje dla młodzieży oraz osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Więcej informacji na stronie www.porada.be lub pod numerem telefonu: 0495 28 98 24. |
Gazetka 174 – wrzesień 2018