Marzena przyjechała do Belgii wraz z mężem Robertem.  Tutaj urodziła im się córeczka. Dwa lata później Robert stracił pracę. Relacje pomiędzy małżonkami popsuły się; Robert zaczął pić, nie wracał na noc do domu, pożyczał pieniądze od kolegów. Marzena sama musiała zajmować się gospodarstwem domowym, robić opłaty, zaprowadzać dziecko do przedszkola i je odbierać. Było jej bardzo ciężko.  W końcu po 7 miesiącach postanowiła złożyć pozew o rozwód. Po rozwodzie Robert załamał się jeszcze bardziej i odebrał sobie życie. Marzena, wiedząc, że jej eksmąż nie posiadał żadnego majątku, ale miał wiele długów, postanowiła odrzucić spadek po nim, by chronić córkę.

Czy trzeba przyjąć spadek?

Nie – można go odrzucić. Osoba, która przyjmuje spadek po zmarłym, przejmuje ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci. Jeżeli spadkobiercy wiedzą, że majątek jest w znacznym stopniu zadłużony, mogą zrzec się dziedziczenia. Nie będą musieli spłacać długów, ale nie mogą też otrzymać żadnego dobra spadkodawcy. Jeśli zaś wiedzą, że spadek nie jest zadłużony, ale ma znaczne aktywa, mogą go przyjąć wprost.

Co robić, gdy nie wiadomo, w jakim stanie jest spadek?

Czasami jednak sytuacja jest niejasna i spadkobiercy nie znają stanu majątku zmarłego, który nigdy nic o nim nie mówił.  W takim przypadku, jeżeli spadkobiercy przyjmą spadek wprost i okaże się, że jest on zadłużony, będą musieli ponieść wszystkie koszty z tym związane i pokryć długi. Jeżeli nie chcą ryzykować, mogą przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Ogranicza to odpowiedzialność spadkobiercy za ewentualne długi spadkowe do wysokości spadku, jaki otrzymał. Dług zostanie spłacony tylko ze spuścizny wchodzącej w skład inwentarza, a spadkobierca nie będzie pokrywał go z własnego majątku.  W najgorszym wypadku spadkobierca nic nie zyska, ale również nic nie straci.

Odrzucenie spadku

By odrzucić spadek, spadkobiercy muszą złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. Nie będą wtedy uważani za spadkobierców.  W tym celu należy udać się z kopią aktu zgonu spadkodawcy do kancelarii sądu pierwszej instancji właściwego dla jego miejsca zamieszkania i podpisać akt odrzucenia spadku. Rezygnacja zostanie wciągnięta do specjalnego rejestru w tym celu otwartego.

Skutki odrzucenia spadku

Z chwilą gdy spadkobierca podpisał akt odrzucenia spadku, utracił do niego prawo i nie może ponosić odpowiedzialności za długi się z nim wiążące. Część spadku mu przypadająca przechodzi na innych spadkobierców. Jeżeli spadkobierca odrzucił spadek, nie może niczego zmienić, gdy dowie się, że majątek spadkodawcy nie był zadłużony – nawet jeśli nie zrozumiał, z czym wiąże się odrzucenie spadku. Prawo przewiduje tylko jedną sytuację, w której spadkobierca może cofnąć odrzucenie spadku. Z jednej strony odrzucenie musi być dokonane przed upływem przedawnienia (30 lat), z drugiej strony inna osoba mająca prawo do dziedziczenia nie zaakceptowała spadku, nawet z dobrodziejstwem inwentarza.

Sprawy podatkowe związane ze spadkiem

W Polsce spadek nabyty od najbliżej rodziny może być całkowicie wolny od podatku. Spadkobierca musi jednak zgłosić fakt nabycia majątku w drodze spadku nie później niż pół roku od dnia potwierdzenia nabycia przez sąd lub notariusza.

W Belgii podatek od dziedziczenia zależy od miejsca zamieszkania zmarłego lub też miejsca położenia jego majątku w jednym z trzech regionów kraju. Jeżeli zmarły zmieniał adres zamieszkania w ciągu ostatnich pięciu lat przed śmiercią, zgodnie z prawem bierze się pod uwagę ten region, w którym mieszkał najdłużej. Należy również pamiętać, że podatek liczony jest procentowo zależnie od transzy i od stopnia pokrewieństwa.

Podstawa prawna:

- Belgijski kodeks cywilny (Code civil, Livre III, Manières dont on acquiert la propriété - TITRE I et II),

- Ustawa z dn. 23 kwietnia 1964r. Księga czwarta. Spadki (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93).

 

Jolanta Bogdanska

prawnik i tłumacz przysięgły przy Sądzie I Instancji w Brukseli

 

 

Kazus oparty na rzeczywistych wydarzeniach. Dane zostały tak zmienione, aby oddać istotę sporu, ale nie naruszyć zasady poufności postępowania.  Wszelka zbieżność imion i faktów jest przypadkowa.

 

Artykuły zgromadzone w niniejszej rubryce nie stanowią w żadnym wypadku konsultacji prawnej, nie są wyczerpujące oraz autor nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

 

 

Gazetka 132 – czerwiec 2014