Na Instagramie zaczynają pojawiać się pięknie stylizowane zdjęcia, na których królują grube plecione koce, zapalone światełka, pomarańczowe dynie, a w tle unosi się lekki obłok pary znad kubka rozgrzewającej herbaty. Wiadomo, że prawdziwe życie tak nie wygląda, warto jednak właśnie teraz, w okresie, gdy jesteśmy narażeni na pierwsze katary i przeziębienia, wprowadzić do codziennej rutyny picie herbacianych mieszanek.

NAJSTARSZY LEK ŚWIATA

Doskwierają nam problemy ze snem, trawieniem lub męczą przeziębienia i grypa – na te i podobne dolegliwości pomogą odpowiednie napary z ziół i herbat. Herbaty ziołowe mają wiele właściwości: przede wszystkim rozgrzewają, ale także poprawiają komfort spania, są pomocne w problemach żołądkowych, dolegliwościach kobiecych, pomagają na odchudzanie, poprawiają krążenie krwi, działają także antystresowo. Nawadniają, relaksują, uspokajają i łagodzą wiele dolegliwości. Można powiedzieć, że to najstarszy lek na świecie.

Czym tłumaczyć tak dużą skuteczność herbat? Herbaty tworzy się na bazie roślin, a one, jak wszystkie żywe organizmy, muszą także bronić się przed różnymi chorobami i grzybami. Rośliny zawierają specyficzne cząsteczki o działaniu ochronnym i prozdrowotnym. Poprzez napary trafiają one do naszego organizmu i pomagają także na ludzkie dolegliwości. Rośliny to taka prawdziwa fabryka zdrowia – różnorodne napary możemy otrzymywać z korzeni, łodyg lub kwiatów.

KURACJE HERBACIANE

Kuracje herbaciane są bardzo pożyteczne dla organizmu, ale żeby przyniosły efekt, należy codziennie przez trzy tygodnie wypijać trzy filiżanki naparu. Na jeden kubek wrzątku należy zaparzać jedną łyżkę stołową ziół. Zaletą herbatek ziołowych jest to, że nie ma zbyt wielu przeciwwskazania do ich zażywania, a przedawkowanie nie daje uciążliwych efektów ubocznych. Jednak jeśli jesteś w ciąży lub herbatkę chcesz podawać małemu dziecku, najlepiej skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

NAPARY, ODWARY, MACERATY

Herbatki, które możemy przygotować w domu, dzielą się na kilka rodzajów. Podstawowym rodzajem są napary, czyli napoje przygotowane z najdelikatniejszych części rośliny – kwiatów i liści. To właśnie napary najczęściej potocznie nazywa się herbatkami ziołowymi. Do wykonania jednej szklanki naparu stosuje się 1–2 łyżki ziół, które zalewa się wrzącą wodą i pozostawia na około 5 minut do zaparzenia pod przykryciem. Następnie napar należy przecedzić i wypić w miarę ciepły. Ziołowe napary można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, do przemywania lub płukania.

Odwar to wyciąg z twardych części rośliny, np. łodygi, kory lub twardych owoców, którym nie wystarczy zalanie i pozostawienie do naciągnięcia, aby wydobyć cenne właściwości. Twarde części rośliny należy umieścić w zimnej wodzie i gotować, w zależności od rodzaju ziół, przez 10 do 30 minut w temperaturze około 90 stopni. Odwar pozostawiamy do ostudzenia z rośliną w wodzie, a następnie wypijamy przecedzony, chłodny napój.

Maceraty to oleje roślinne z wyciągami z kwiatów, pąków lub ziół. Otrzymuje się je przez moczenie kwiatów lub ziół w oleju roślinnym – lub zimnej wodzie. Maceracja to po prostu inna metoda wydobywania cennych wartości z roślin – istnieją bowiem składniki, które wysoka temperatura niszczy. I tu z pomocą przychodzi macerat. Zioła trzeba zalać wodą o temperaturze około 20 stopni i odstawić na 8–12 godzin. Po tym czasie wystarczy napój przecedzić.

JAKIE HERBATKI PIĆ?

Herbaty ziołowe to środki na powszechne dolegliwości, np. napary z ziół łąkowych działają oczyszczająco, tymianek ma właściwości antyseptyczne, lawenda z kolei łagodzące. Herbaty z dodatkiem cynamonu mają działanie odchudzające ze względu na zawartość środka hamującego apetyt. Cynamon nie tylko łagodzi dolegliwości układu trawiennego, ale ma również właściwości antywirusowe i antybakteryjne, co pomaga w walce z problemami żołądkowymi i wspomaga układ odpornościowy.

Podobne działanie ma morwa biała. Nie tylko reguluje ona poziom cukru, ale także łagodzi niepokoje, długotrwałe zmęczenie i bezsenność. Liście morwy białej mają właściwości odchudzające; zmniejszają uczucie głodu i ochoty na słodkie potrawy.

Herbatami, które orzeźwiają i dodają energii, są napary z młodej pokrzywy (najlepiej zbierać ją w maju), ale także wyciągi z cytryny lub liści imbiru.

Herbatka malinowa, a w szczególności napar z liści, jest przede wszystkim polecana dla kobiet. Napary z malin są bogate w witaminy i mikroelementy, które wzmacniają kobiecy układ rozrodczy, stymulują system płodności i w końcowej fazie ciąży przygotowują ciało do porodu.

Herbata majerankowa z kolei poprawia nastrój; majeranek działa antystresowo i uspokajająco. To herbata polecana osobom, które chorują na depresję lub też cierpią na bezsenność i migreny. Również melisa pomaga na tego typu dolegliwości – substancje w niej zawarte koją problemy układu nerwowego. Melisa jest idealna na wyczerpanie, wypalenie i wahania nastroju, ale także ma działanie przeciwwirusowe i pomaga przy problemach trawiennych.

Jeśli chcemy, aby nasz organizm szybciej zwalczył grypę, warto wspomagać się herbatami na bazie tymianku, szałwii, eukaliptusa, ale także sosny, maku i malwy.

HERBATY ZBOŻOWE

Ze zbóż można przygotować nie tylko oryginalne kawy, ale także smaczne i zdrowotne herbaty. Napary z jęczmienia, kukurydzy, owsa, a nawet kaszy gryczanej przygotowuje się ze względu na dużą zawartość przeciwutleniaczy i witaminy E. Herbaty te hamują namnażanie się komórek rakowych, ale także łagodzą kaszel. Do wykonania herbaty ze zbóż stosuje się zboża wstępnie uprażone na suchej patelni, a następnie zalane wrzącą wodą.

JAK ZBIERAĆ I SUSZYĆ ZIOŁA?

Jeśli zdecydujemy się na samodzielne zbieranie ziół, pamiętajmy, że do przetworzenia nadają się tylko te zdrowe i najlepiej młode liście i kwiaty. Wybierajmy więc takie bez chorób i zanieczyszczeń, ponieważ roślin tych nie powinno się myć ani płukać przed suszeniem. Jedynie ich podziemne części, czyli korzenie, można opłukać z ziemi. Rośliny należy suszyć od razu po zbiorze, w cieniu lub w przewiewnym miejscu, najlepiej rozłożone płasko na bawełnianej ściereczce lub ręczniku papierowym. Lepiej nie robić tego na gazecie ze względu na toksyczność tuszu. Ewentualnie rośliny można suszyć w pęczku, zawieszone pod moskitierą.

Możliwe jest także suszenie roślin w piekarniku, cienko rozłożonych na blasze, w temperaturze 50 stopni. Można także rozłożyć je na kaloryferze lub po prostu w specjalnych suszarkach do warzyw i owoców. Wysuszone, aby nie straciły swoich właściwości, należy przechowywać w suchym miejscu, w pojemniku chroniącym przed światłem. Dobrym rozwiązaniem są papierowe lub materiałowe torebki, które umożliwiają odparowanie wilgoci. Tak przechowywane susze można bezpiecznie wykorzystywać przez 12 miesięcy.

Rozgrzewająca herbata z goździkami i sokiem malinowym

Do filiżanki wsypujemy herbatę, goździki oraz cynamon. Zalewamy wszystko gorącą wodą i czekamy około 3 min. Po tym czasie wyciągamy herbatę. Dolewamy domowy sok malinowy i umieszczamy plastry pomarańczy. Możemy także wcisnąć odrobinę soku z cytryny.

Rozgrzewający napar z kurkumy – idealny przy przeziębieniu

Na małych oczkach tarki ścieramy po jednej łyżeczce imbiru oraz kurkumy i umieszczamy w kubku lub szklance. Dodajemy sok z cytryny, 1/4 łyżeczki goździków mielonych i dokładnie mieszamy. Możemy użyć również tradycyjnych goździków, jednak najlepiej wcześniej zmiażdżyć je w moździerzu. Mieszankę zalewamy wrzątkiem i pozostawiamy na około 10–15 min. Po tym czasie dodajemy miód i mieszamy.

Pyszną rozgrzewającą herbatę możemy wykonać na naprawdę wiele sposobów. Warto więc zaopatrzyć kuchnię na czas zimy w typowe dla tej pory roku dodatki, które słyną zarówno ze swoich walorów smakowych, jak i właściwości pozytywnie wpływających na nasze zdrowie. Ziołowe herbatki to także dobry sposób na wsparcie codziennej diety i dostarczenie organizmowi niezbędnych składników.

 

Agnieszka Strzałka

 

 

Gazetka 216 – listopad 2022