Tradycja picia herbaty w Anglii sięga XVII w. To napój, który stał się jednym z symboli brytyjskiego stylu życia i wokół którego rozwinęła się wyjątkowa ceremonia znana na całym świecie.

Herbatę przywiozła do Anglii w 1662 r. portugalska księżniczka Katarzyna Bragança, żona króla Karola II. W krótkim czasie napój ten stał się popularny wśród arystokracji, a później rozprzestrzenił się w całym społeczeństwie. Nikt chyba jednak nie przypuszczał, że stanie się nieodzownym elementem angielskiej tożsamości. W Anglii istnieje herbata na każdą porę dnia…

BED TEA

Warto najpierw wspomnieć o tym mniej popularnym, ale wciąż istniejącym zwyczaju. Bed tea to herbata serwowana bezpośrednio do łóżka, często przez partnera lub członka rodziny, tuż po przebudzeniu. Dawniej był to zwyczaj dość powszechny, szczególnie w zamożniejszych domach.

BREAKFAST TEA
Picie herbaty rano to równie zakorzeniony zwyczaj jak popołudniowa herbata, choć ma inny charakter. Poranna herbata jest ważną częścią codziennego rytuału Brytyjczyków – ma pobudzić i przygotować na dzień pełen wyzwań. Najczęściej rano pije się klasyczną czarną english breakfast tea, charakteryzująca się intensywnym smakiem i ciemnym kolorem. Z racji tego, że jest dość mocna, zwykle podaje się ją z mlekiem, co łagodzi jej smak i dodaje kremowej konsystencji. Niektórzy dodają także cukier, choć to kwestia indywidualnych preferencji.

AFTERNOON TEA, CZYLI FIVE O’CLOCK TEA
Z popołudniową herbatą, czyli słynną five o’clock tea, wiąże się jedna z najbardziej znanych angielskich tradycji herbacianych. Zawdzięcza się ją Annie, księżnej Bedford. W XIX w. przerwa między lunchem a późną kolacją była dość długa, więc księżna wprowadziła zwyczaj picia herbaty z małymi przekąskami, aby złagodzić głód. Z czasem stało się to okazją do towarzyskich spotkań, a na stołach zaczęły pojawiać się bułeczki z kremem i dżemem – tzw. scones, kanapeczki i ciasta.

HIGH TEA A AFTERNOON TEA
Często myli się afternoon tea z high tea, ale są to dwa różne zwyczaje. Afternoon tea była raczej eleganckim spotkaniem dla wyższych sfer, podczas którego podawano lekkie przekąski. High tea z kolei to bardziej obfity posiłek, który był spożywany przez klasę robotniczą po ciężkim dniu pracy. Oprócz herbaty serwowano także gorące dania, takie jak mięso, ryby i pieczywo.

SPOSÓB PARZENIA HERBATY
W tradycyjnych domach herbatę przygotowuje się w dzbanku, zalewając liście wrzącą wodą. Pozostawia się ją na kilka minut do zaparzenia, a następnie rozlewa do filiżanek. Bardzo popularne jest dodawanie mleka, co odróżnia brytyjską tradycję od innych kultur, gdzie herbata spożywana jest bez dodatków. Istnieje także spór o to, czy mleko należy wlać do filiżanki przed nalaniem herbaty, czy później.

RODZAJE HERBAT
Brytyjczycy uwielbiają różnorodne mieszanki czarnych herbat, ale na rynku znajdziemy także herbaty ziołowe i owocowe. Oto najpopularniejsze herbaty w Anglii.

1. English breakfast tea
To najpopularniejsza, klasyczna mocna czarna herbata, najczęściej pita rano. Jest to mieszanka herbat z różnych regionów, takich jak Assam (Indie), Cejlon (Sri Lanka) i Kenia. Często podaje się ją z mlekiem, czasami z cukrem. Stanowi nieodłączną część tradycyjnego brytyjskiego śniadania.

2. Earl grey
Jedna z najbardziej rozpoznawalnych herbat na świecie, czyli czarna herbata aromatyzowana olejkiem z bergamotki, co nadaje jej charakterystyczny cytrusowy smak. Pije się ją zarówno z mlekiem, jak i bez, czasem z dodatkiem cytryny.

3. English afternoon tea
Jest nieco delikatniejsza niż english breakfast tea, ale również bazuje na mieszance czarnych herbat. Serwuje się ją głównie podczas popołudniowej herbaty, wraz z lekkimi przekąskami.

4. Assam
Ta herbata wzięła nazwę od regionu w północno-wschodnich Indiach, z którego pochodzi. Jest to mocna herbata o wyrazistym ziemistym smaku, idealna do picia z mlekiem. Często stanowi bazę dla innych mieszanek, takich jak english breakfast tea.

5. Darjeeling
To delikatna i aromatyczna czarna herbata uprawiana w regionie Darjeeling w Indiach. Często nazywana jest „szampanem herbat”, a to ze względu na subtelny i wyrafinowany aromat. Brytyjczycy piją ją zazwyczaj bez dodatku mleka, aby cieszyć się jej naturalnym smakiem.

6. Herbata z miętą (peppermint tea)
Choć czarne herbaty dominują, herbata miętowa staje się coraz bardziej popularna, zwłaszcza jako opcja bezkofeinowa. Mięta działa odświeżająco i pomaga w trawieniu, dlatego często spożywana jest po posiłkach.

7. Herbata rumiankowa (chamomile tea)
Rumianek jest popularny ze względu na swoje właściwości relaksujące i uspokajające, stąd herbatę z niego pije się wieczorem, aby się wyciszyć przed snem.

8. Herbaty owocowe
Mimo popularności czarnych herbat herbaty owocowe, takie jak malinowa, hibiskusowa czy cytrusowa, mają swoich zwolenników. Brytyjczycy wybierają je, gdy chcą alternatywy bez kofeiny lub dla urozmaicenia smaku.

9. Lapsang souchong
To herbata pochodząca z Chin, która ma wyjątkowy, wędzony smak. Jest dość intensywna, więc nie każdy ją lubi, ale ma swoje wierne grono fanów.

10. Yorkshire tea
Jedna z ulubionych herbat codziennych, szczególnie popularna na północy kraju. To mocna czarna herbata, idealna na każdą porę dnia, ale najczęściej pije się ją rano lub po południu.

JAK IDEALNIE NAKRYĆ STÓŁ DO HERBATY?
Marzy nam się odtworzenie przytulnej atmosfery angielskich herbaciarni i zaproszenie gości na five o’clock tea? Oczywiście najlepiej, jeśli dysponujemy zastawą w stylu vintage – i sporej wielkości stołem, bo musimy na nim dużo zmieścić.

Na środku każdego nakrycia układamy talerze deserowe. Widelczyk deserowy umieszczamy po lewej stronie, na złożonej serwetce, a łyżeczkę po prawej stronie. W razie potrzeby nóż do mięsa lub deserowy możemy położyć po prawej stronie, przed łyżeczką. Mały talerz deserowy możemy postawić nad talerzem głównym, oddzielony poziomo dwoma sztućcami deserowymi.

Filiżanki (z uchwytami skierowanymi w prawo) stoją na spodkach u góry, po prawej stronie talerza deserowego. Tuż nad nimi umieszczamy kieliszek do wody, a po prawej stronie kieliszek do lemoniady lub szampana. Goście mogą wrzucać zużyte torebki herbaty do małych miseczek po lewej stronie talerza.

Serwis do herbaty stawiamy na końcu stołu, a zimne napoje na osobnym stoliku. Nie możemy zapomnieć o dekoracjach – obrusie, serwetkach oraz świeżych lub suszonych kwiatach.

Do herbaty serwujemy scones z masłem i dżemem, muffinki jagodowe, ciasto cytrynowe i kruche ciasteczka shortbreads. Oprócz tego można również podać słone przekąski, np. kanapki na jeden kęs z kurczakiem, łososiem, serkiem śmietankowym i ogórkiem.
Te smakołyki są zazwyczaj prezentowane na trzypoziomowej tacy i ułożone w następujący sposób: kanapki na dole, scones w środku, a ciastka na górze.

Herbata odgrywa w Anglii niezwykle ważną rolę, a różnorodność dostępnych smaków i mieszanek pozwala każdemu znaleźć coś dla siebie. Niezależnie od pory dnia filiżanka herbaty zapewnia chwilę relaksu i przyjemności.

Agnieszka Strzałka

Przepis na scones

Składniki:
500 g mąki uniwersalnej
28 g proszku do pieczenia
94 g masła
86 g cukru
3 jajka
140 ml maślanki
100 g rodzynek (opcjonalnie)

Rodzynki moczymy w gorącej wodzie przez 20–30 min i odsączamy.
Mieszamy suche składniki (mąkę, proszek do pieczenia i cukier) z masłem w dużej misce, tak by powstała kruszonka.
W osobnej misce mieszamy dwa jajka i maślankę, po czym łączymy z kruszonką. Dodajemy rodzynki (jeśli ich używamy). Ciasto ugniatamy ręcznie, delikatnie, aż będzie gładkie.
Przekładamy ciasto na czysty blat lekko oprószony mąką i też je oprószamy z wierzchu. Następnie ciasto rozwałkowujemy do grubości 2,5 cm i przykrywamy. Odstawiamy na 30–45 min do lodówki.
Wyjmujemy ciasto z lodówki i wycinamy odpowiedni kształt za pomocą okrągłej foremki.
Bułeczki przykrywamy i odstawiamy na kolejne 20 min do lodówki. Trzecie jajko ubijamy i delikatnie smarujemy nim wierzch bułeczek za pomocą pędzelka do ciasta.
Układamy scones na blasze z zachowaniem odstępów i pieczemy w temp. 180°C przez ok. 10–12 min lub do uzyskania jasnozłotego koloru.
Podajemy na ciepło lub w temperaturze pokojowej, z dżemem i śmietaną.