Jest synonimem relaksu i zapowiedzią odpoczynku. Napełniona leczniczymi wodami – na przykład siarkowymi lub borowinowymi – zwiastuje poprawę zdrowia. Stała się tak powszechna i banalna, że rzadko zaprzątamy sobie głowę rozmyślaniem na jej temat. Tymczasem wanna ma całkiem długą i ciekawą historię.

DLA MOŻNYCH I BOGATYCH…
Pierwowzór tego urządzenia pojawił się już w XVII w. p.n.e. na Krecie. Kamienna i bogato rzeźbiona wanna była luksusowym przedmiotem zarezerwowanym dla rządzącej wówczas w Knossos królowej. W starożytnej Grecji i Rzymie urządzenie to było znane i cenione. Przecież właśnie podczas kąpieli w wannie grecki matematyk Archimedes z Syrakuz miał dokonać ważnego odkrycia – prawa określającego siłę wypory płynu, wydając przy tym słynny okrzyk „Eureka!”.

Przedmiot ten przez wieki towarzyszył ludziom raczej pochodzącym z wyższych sfer i służył nie tylko do dbania o higienę. Kąpielom w wannie wypełnionej oślim mlekiem egipska królowa Kleopatra miała zawdzięczać jedwabistą skórę. Herod, znany z biblijnej rzezi niewiniątek, szczycił się nie byle jaką wanną, bo wykonaną z alabastru. Z kolei francuska królowa Maria Antonina tak lubiła zażywać kąpieli, że jadała śniadanie, nie wychodząc z wanny. Zwykle więc wanna kojarzyła się z czymś przyjemnym. Inaczej jest na XVIII-wiecznym obrazie pt. „Śmierć Marata”, który znajduje się obecnie w zbiorach Królewskich Muzeów Sztuk Pięknych w Brukseli. Jacques-Louis David przedstawia na nim bowiem śmierć francuskiego rewolucjonisty w czasie… kąpieli w wannie.

…I DLA KAŻDEGO
Zwykli ludzie przez lata traktowali kąpiel w wannie jako fanaberię. Sami korzystali z rzek i jezior lub łaźni, by dbać o higienę. A były i takie czasy, gdy uważano, że częste mycie skraca życie, więc nie poddawano się wodnym ablucjom. Pierwotnie wanny, a właściwie balie, wykonywano z drewna lub miedzi.

Przełom nastąpił w XX w. wraz z coraz szybszym rozwojem kanalizacji i systemów wodociągowych. Wtedy też upowszechniła się wiedza na temat zarazków. Posiadanie łazienki – i wanny – zaczęło być coraz bardziej oczywiste.

Początkowo wanny miały nóżki – często lwie, a dopiero później zaczęto wbudowywać je w podłogę. Pojawiły się nowe materiały, które wykorzystywano do ich produkcji – najpierw było to żeliwo, ceramika, a potem tworzywa sztuczne. Pod koniec XX w. zapanowała moda na jacuzzi, czyli wanny z hydromasażem gwarantujące relaks rodem ze spa dostępny dla każdego. Obecnie, na fali mody retro, wracają do łask wanny stojące.

DLA ZDROWIA
Współcześnie kąpiel w wannie uważana jest za przeżytek lub luksus – a to dlatego, że do wypełnienia wanny potrzeba kilkudziesięciu litrów wody. To sprawia, że obecnie namawia się do korzystania z prysznica jako bardziej ekologicznego rozwiązania. Jeśli pomyślimy, że w tym roku na Sycylii wody jest tak mało, że nie tylko zabrania się kąpieli w wannie, ale i ogranicza każde zużycie wody – nie powinno nas to dziwić.

Są jednak takie chwile, kiedy kąpiel w wannie jest potrzebna, a wręcz zalecana. Podczas przeziębienia gorąca kąpiel z dodatkiem grubej soli lub olejków eterycznych może pomóc w zwalczeniu choroby, gdyż ma działanie przeciwbakteryjne. Dodatkowo wydzielająca się wtedy para pomaga w oddychaniu i udrażnia nos i gardło. Z kolei zanurzanie się w zimnej wodzie ma zbawienny wpływ, gdy dokucza nam ból mięśni, dlatego często praktykowane jest przez sportowców.

Trudno też przecenić dobroczynne działanie kąpieli sanatoryjnych w wodzie siarkowej lub borowinowej. Kąpiel siarkowa polecana jest przy chorobach reumatycznych i zwyrodnieniowych, ale jej efektem jest także zwiększenie elastyczności skóry i pobudzenie działania układu odpornościowego. Siarka przenika bowiem przez skórę do tkanek i krwiobiegu. Natomiast kąpiele w borowinie zalecane są przy urazach narządów ruchu, nerwobólach lub do walki z cellulitem.

W obecnych czasach wanny zostały wyparte przez prysznice. Te ostatnie są bardziej praktyczne, szybsze w obsłudze i ekologiczne. Wanna, jak dawniej, stała się synonimem luksusu: zajmuje sporo miejsca, zużywa się w niej dużo wody, no i trzeba mieć czas na pławienie się w niej – podczas gdy dziś króluje szybkość i pragmatyzm.


Sylwia Maj