Rozmowy przy kawie, spotkania przy trzepaku, wspólne świętowanie, gry podwórkowe – to kiedyś było normą, a życie sąsiedzkie kwitło. Dziś znaczna część naszej aktywności towarzyskiej przeniosła się na portale społecznościowe. Ale przecież nie warto rezygnować ze znajomości z tymi, którzy mieszkają tuż obok.

Z sąsiadami warto zapoznać się w miłych okolicznościach. Nie czekać na moment, gdy na przykład urzędnicy postanowią wybudować nam pod oknem trasę przelotową, co skłoni nas do przyspieszonej integracji, zgodnie z zasadą, że najlepiej jednoczy wspólny wróg. Może więc lepiej zorganizować…

EUROPEJSKI DZIEŃ SĄSIADA!
To święto, którego celem jest wspólne spędzenie czasu przez sąsiadów. Pierwsze obchody odbyły się w Paryżu w 2000 roku. Obecnie dzień jest obchodzony w ponad 30 krajach europejskich, w tym w całej Unii Europejskiej; także w Kanadzie.

Europejski Dzień Sąsiada, po francusku Fête des voisins, to święto obchodzone w ostatni piątek maja z inicjatywy European Federation of Local Solidarity (EFLS, Europejskiej Federacji dla Lokalnej Solidarności). W tym roku przypada w piątek 23 maja, w Belgii obchodzony będzie 30 maja. Dzień ten powstał z myślą o podtrzymywaniu tradycji znajomości sąsiedzkich. Ma zachęcać grupy mieszkańców i organizacje mieszkaniowe do integracji i promować lepszą komunikację w społecznościach sąsiedzkich. Więzi społeczne stają się słabsze, a ludzie prowadzą coraz bardziej samotne życie. Dzień Sąsiada ma temu przeciwdziałać i zachęcać do dobrej zabawy podczas spotkań towarzyskich.

Jest to największe święto społeczności lokalnych w Europie, objęte patronatem Komisji Europejskiej i wspierane przez Komitet Regionów. Tego dnia lokalne społeczności organizują festyny, konkursy i zabawy. Z roku na rok w obchody włącza się coraz więcej krajów.

JAK SIĘ WŁĄCZYĆ?
To bardzo proste: wystarczy zorganizować imprezę z sąsiadami. Gdzie? W swoim ogrodzie, na ulicy lub w lokalnym domu kultury. Motto może brzmieć: „Zapraszam sąsiadów na kawę”. Plan i cel: wzmocnić więzi sąsiedzkie, solidarność między sąsiadami, rozwinąć gościnność i dynamikę między ludźmi. To mieszkańcy są prawdziwymi uczestnikami, a rezultaty mogą być zdumiewające: wzajemna pomoc, przyjaźń, solidarność… Chodzi o to, aby zebrać ludzi mieszkających blisko siebie i dać im okazję do rozmowy i dobrej zabawy. Czyli po prostu do niezobowiązującego spotkania, do bycia razem i czerpania radości z przebywania wśród innych. Zatrzymajmy się, usiądźmy wśród zieleni i spędźmy czas z tymi, których na co dzień mijamy w biegu.

DLACZEGO WARTO SIĘ POZNAĆ?
Badania pokazują, że utrzymywanie bliskich relacji z innymi ludźmi przedłuża życie. Samotność i depresja to nowe choroby cywilizacyjne. Relacje z sąsiadami nie zastąpią nam bliskich przyjaźni, ale mogą dać poczucie wspólnoty oraz stworzyć okazję do poczucia się widzianym i potrzebnym.

Ostatnie lata pokazały, że w sytuacjach kryzysowych sąsiedzi stają się najbliższą (a czasem jedyną) grupą wsparcia. W pandemii to sąsiedzi robili sobie wzajemnie zakupy, wyprowadzali swoje psy, szyli dla siebie maseczki. Dzień Sąsiada to dobra sposobność, aby sobie za tę pomoc podziękować i nie zatracić nowych relacji, które udało się nam zbudować.

KAŻDY ŚWIĘTUJE TAK, JAK CHCE
W Dniu Sąsiada nie obowiązuje jeden model spotkania – każde sąsiedztwo może świętować tak, jak chce: podczas wspólnego śniadania na skwerku między blokami, organizując sąsiedzką wyprzedaż garażową czy na potańcówce. Pretekstem do spotkania może być też wspólne zadbanie o zieleń – posadzenie nowych kwiatów czy stworzenie ogródka społecznościowego.

Warto pamiętać, że miarą sukcesu Dnia Sąsiada nie jest liczba uczestników czy skala imprezy, ale dobra atmosfera wydarzenia. Ten dzień umożliwia spotkanie się czy poznanie w niezobowiązującej atmosferze – podczas wspólnego gotowania, uprawiania sportu, zabawy. Ważne, byśmy w nowo poznanych sąsiadkach i sąsiadach widzieli nie tylko osoby potrzebujące naszej pomocy, uwagi, ale i ludzi, z którymi możemy po prostu porozmawiać o codziennych sprawach; od których możemy się czegoś nauczyć.

WSPÓŁPRACA LOKALNA
Wielki potencjał przy Dniu Sąsiada mają lokalne organizacje pozarządowe, partnerstwa lokalne, Miejsca Aktywności Lokalnej, a także instytucje dzielnicowe, takie jak domy kultury czy biblioteki. Dzięki codziennemu działaniu na rzecz i we współpracy z sąsiadami organizacje te wiedzą, gdzie, z kim i jak zorganizować spotkanie, na które sąsiedzi będą chcieli przyjść.

Żyjemy dziś w dość paradoksalnej epoce. Czasami łatwiej jest skontaktować się z kimś na drugim końcu świata, niż powiedzieć „dzień dobry” swojemu sąsiadowi. Stawmy czoło samotności, zamknięciu, indywidualizmowi panującemu w naszych miastach. Europejski Dzień Sąsiada jest spotkaniem, które sprzyja nawiązaniu więzi społecznych i kontaktów międzyludzkich.

ZAPLANUJ SĄSIEDZKIE SPOTKANIE, JESZCZE ZDĄŻYSZ!
Choć maj już w pełni, do końca miesiąca zostało trochę czasu, warto więc spróbować zaplanować wspólne spotkanie i włączyć w organizację swoich sąsiadów i sąsiadki. Jak się przygotować i jak sobie przygotowania ułatwić?

Sąsiedzkie spotkanie może zorganizować każdy – grupa mieszkanek i mieszkańców, lokalna organizacja pozarządowa czy instytucja, lokalny biznes. A najlepiej robić to wspólnie, łącząc umiejętności i zasoby różnych grup. Razem jest łatwiej, dlatego znajdź kilka osób, z którymi podzielicie się zadaniami. Poinformuj sąsiadów o pomyśle na wspólne spotkanie i potrzebnej pomocy – wywieś ogłoszenie na klatce schodowej w bloku, zacznij rozmowę na lokalnym forum czy grupie albo… na spacerze z psem.

Spotkanie dla wszystkich to takie, na którym mogą spotkać się pracujący, seniorzy, rodziny z dziećmi. Warto mieć to na uwadze, wybierając termin i miejsce spotkania. Najważniejsze jest poznanie się i bycie razem, dlatego pamiętaj, że nie musisz planować tysiąca efektownych atrakcji. Czasem im prościej, tym lepiej – wspólny stół, piłka, skakanki, gitara. Dajcie sobie czas na swobodne spotkanie, rozmowę, zabawę.
 
CZEGO POTRZEBA DO ZORGANIZOWANIA DNIA SĄSIADA?
Przede wszystkim ludzi, czyli kilku osób, które oprócz ciebie włączą się w organizację. Podzielcie się zadaniami, aby każdy mógł zaangażować się tak, jak chce i może. Warto też zwrócić się do lokalnych instytucji lub biznesów, które mogą pomóc wam w promocji spotkania i wypożyczyć potrzebne sprzęty.

Ważne są miejsca do siedzenia oraz dekoracje, które stworzą przyjazny klimat i przyciągną uwagę sąsiadów i sąsiadek. W przygotowanie dekoracji można zaangażować dzieci, a sąsiadów poprosić o przyniesienie koca lub krzesła.

MINIPORADNIK – JAK ZORGANIZOWAĆ DZIEŃ SĄSIADA
Określ, dla kogo organizujesz wydarzenie. Dla sąsiadów z tej samej klatki, bloku, ulicy, osiedla?
Kiedy planujesz wydarzenie? Warto wybrać termin (dzień, godzina), który będzie pasował różnym grupom: rodzinom z dziećmi, seniorom, osobom pracującym.
Ile twoje wydarzenie będzie trwać? Pamiętaj, że nie musi to być cały dzień, bo nie każdy ma tyle czasu, niech to będą 2–3 godziny.
Ile osób pomoże w organizacji wydarzenia – przed, w trakcie i po?
Pamiętaj o podziale zadań – kto wystawi stół, kto zadba o muzykę, kto posprząta po wydarzeniu.
Czego potrzebujesz – jakich sprzętów, materiałów, jedzenia? Czy potrzebujesz dodatkowych funduszy, czy każdy da coś od siebie?
Gdzie zorganizujesz wydarzenie? Pamiętaj – należy uzyskać zgodę właściciela terenu, na którym planujemy spotkanie.

W Dniu Sąsiada ważna jest okazja do spotkania i integracji z sąsiadami. Ważniejsza od ilości atrakcji czy liczby uczestników jest atmosfera. W wyniku zacieśniania więzi społeczności lokalne organizują się jednak nie tylko od święta. Chcą, by ich otoczenie stało się przyjazne i atrakcyjne. Dbają o zieleń, place zabaw, walczą o bezpieczeństwo na osiedlowych ulicach. Sprzeciwiają się bylejakości w publicznej przestrzeni. Budują lokalną tożsamość, przypominając o historii danych okolic.

Agnieszka Strzałka