Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą zobowiązani są do uiszczenia składek, które zasilają budżet w ramach sytemu zabezpieczenia społecznego, przyznając jednocześnie przedsiębiorcy ochronę w trzech podstawowych wymiarach: emerytalno-rentowym, zdrowotnym oraz zasiłków rodzinnych. W Belgii składki odprowadzane są do wybranej przez przedsiębiorcę Kasy Ubezpieczeń Społecznych dla Przedsiębiorców (np. Partena Professional). Wszystkie istniejące na rynku kasy są zrzeszone w INASTI, czyli Krajowym Instytucie Ubezpieczeń Społecznych dla Osób Prowadzących Niezależną Działalność Gospodarczą.
■ Przedsiębiorca zobowiązany jest do odprowadzania składek co kwartał w wysokości naliczonej w sposób prowizoryczny na podstawie dochodów uzyskanych trzy lata wcześniej. Następnie składki te są korygowane w chwili, gdy znane są ostateczne dochody za konkretny rok składkowy, czyli normalnie dwa lata później, niż naliczona została składka prowizoryczna.
Przykład: składki pana Krzysztofa w 2019 r. są naliczane prowizorycznie na podstawie jego dochodów z 2016 r. Zostaną one skorygowane w 2021 r., w chwili gdy SPF Finance przekaże Kasie Ubezpieczeń informacje związane z rozliczeniem podatkowym za rok 2019. Jeżeli pan Krzysztof miał w 2019 r. większe dochody niż w 2016, to w 2021 r. będzie musiał dopłacić tzw. regularyzację. Jeżeli jego dochody w 2019 r. były niższe niż trzy lata wcześniej, to może spodziewać się zwrotu nadpłaconej składki.
■ Pojawia się pytanie, czy istnieje możliwość dostosowania wysokości składek prowizorycznych do faktycznej sytuacji zarobkowej przedsiębiorcy. Odpowiedź brzmi – tak.
Przykład: pan Zbigniew, który w 2016 r. borykał się z małą liczbą dobrze płatnych zleceń, otrzymał w 2019 r. duże zamówienie na budowę 15 domów jednorodzinnych. Wie on, że rok 2019 będzie dla niego finansowo bardzo dobry, dlatego też chce płacić co kwartał wyższe składki, niż wynikałoby to z wyliczeń na podstawie jego dochodów w 2016 r. W ten sposób uniknie on w 2021 r. bardzo dużej dopłaty do Parteny.
■ Sprawa jest natomiast bardziej skomplikowana, gdy mamy do czynienia z sytuacją odwrotną, tzn. gdy przedsiębiorca chciałby obniżyć składki prowizoryczne.
Przykład: od 2010 r. pani Zuzanna prowadzi w Brukseli dobrze prosperujący salon kosmetyczny. Pod koniec 2018 r. zaszła w ciążę i z przyczyn medycznych aż do porodu w lipcu 2019 r. nie będzie mogła pracować, a następnie uda się na urlop macierzyński. Jej zarobki w porównaniu z rokiem 2016 ulegną znacznemu pomniejszeniu. Aby w tej sytuacji nie płacić wysokich składek, pani Zuzanna powinna złożyć wniosek o zmniejszenie ich wysokości, ponieważ wiadomo, że z przyczyn niezależnych nie zarobi w tym roku tak dużo, jak trzy lata wcześniej. Kasa Ubezpieczeń Społecznych może odmówić uznania takiego wniosku – wtedy pani Zuzannie przysługuje odwołanie do sądu pracy.
■ A teraz pytanie zasadnicze. Co się dzieje w sytuacji, w której przedsiębiorca nie płaci składek prowizorycznych lub dopłaty wynikającej z regularyzacji? Otóż w takim przypadku kasa doliczy automatycznie odsetki w wysokości 3 proc. za każdy nieopłacony kwartał oraz dodatkowo 7 proc. odsetek jednorazowo za całość niezapłaconych składek, jeśli zaległości przejdą na kolejny rok kalendarzowy.
Przykład: pan Artur zalega ze składkami za drugi kwartał 2018 r. Pierwszy raz odsetki w wysokości 3 proc. zostały doliczone 1 lipca 2018 r., następnie kolejny raz 1 października 2018 r., a 1 stycznia 2019 r. składki zostały dodatkowo podwyższone o 3 proc. odsetek i jednocześnie jednorazowo o dodatkowe 7 proc.
■ Jeśli przedsiębiorca skorzystał z możliwości obniżenia składek prowizorycznych, a w rzeczywistości okazało się, że zarobił więcej, niż przypuszczał, to oprócz dopłaty regularyzacyjnej zostaną na niego nałożone dodatkowe odsetki karne.
Agnieszka Sita
- 0495 28 98 24
Mediator długów certyfikowany przez Centre d’Appui aux services de médiation de dettes de la Région de Bruxelles-Capitale prowadzi doradztwo dla osób znajdujących się w sytuacji zadłużenia zarówno w związku z długami prywatnymi, jak i dla osób prowadzących działalność gospodarczą.
Gazetka 180 – kwiecień 2019