Rodzice i nauczyciele szukają sposobów na to, jak rozumieć swoje dzieci i uczniów oraz pomóc im w lepszym zrozumieniu siebie, innych oraz otaczającego ich świata. Z takich poszukiwań rodzą się ciekawe pomysły edukacyjne udostępniane następnie wszystkim zainteresowanym. Nowością na belgijskim rynku stała się émoticocotte – nowa wersja popularnej zabawy.
PIEKŁO/NIEBO ALBO COCOTTE
Papierowa układanka zwana w Polsce piekło/niebo, a w Belgii cocotte jest co prawda dawną dziecięcą zabawką, ale nadal lubianą przez milusińskich. Służyła do nieskomplikowanej zabawy w otwieranie i zamykanie ścianek poruszanych palcami. W klasycznej wersji ścianki origami pomalowane były na niebiesko i czerwono. Pierwsze symbolizowały raj, a drugie – piekło. Wygrywała ta osoba, która trafiła na raj. Zabawie towarzyszył wierszyk: „Piekło, niebo, czyściec, raj, swoją duszę tutaj daj…”. Niezwykle łatwo było ją zrobić praktycznie w każdych warunkach – wystarczy kartka papieru i kilka kredek. Dla tych, którzy zapomnieli, jak złożyć ową układankę, pomocny będzie internet, gdzie obejrzeć można szczegółową instrukcję. Obecnie kupimy też gotowe origami służące do zabawy w wyzwania. Na ściankach są obrazki lub zdania, które sugerują, co gracz musi zrobić, gdy wyliczanka zatrzyma się na danym boku ścianki. Pojawiły się również origami służące nie tylko zabawie, ale i uczeniu się oraz planowaniu domowych obowiązków, a także związane z porami roku i świętami.
ZROZUMIEĆ EMOCJE
Dzieci, szczególnie najmłodsze, przeżywają emocje bardzo głęboko i często trudno im sobie z nimi poradzić, a co dopiero je nazwać czy zrozumieć. Czasami ten ogrom uczuć i przeżyć sprawia, że stają się wręcz „zablokowane”. Nie potrafią nic zrobić lub reagują gwałtownie i w sposób nieopanowany. Danie dzieciom możliwości opowiedzenia, co przeżywają, lub podpowiedzenie, jak radzić sobie z uczuciami, jest niezwykle pomocne. Zwłaszcza gdy dzieje się w formie zabawy.
Belgijskiej nauczycielce Julie-Pomme Collette udało się zaadaptować dawną papierową układankę do stworzenia psychologicznego rekwizytu, który w ludyczny sposób ma pomóc dzieciom w orientacji w świecie emocji. Origami nazwała émoticocotte. Wyglądem przypomina dawne piekło/niebo, ale jest wykonane z błyszczącego papieru i pokryte odpowiednio dobranymi rysunkami i krótkimi wyrażeniami. Pozwala nazywać, opisywać i rozumieć emocje. Autorka edukacyjnego origami, która jest nauczycielką i mamą trzech małych chłopców, używała wymyślonej przez siebie zabawy w klasie i w domu. Zaobserwowała, że przy użyciu tej „zabawki” dzieci łatwiej mówią o swoich emocjach i lepiej sobie z nimi radzą. Potrafią zaufać osobie dorosłej, opowiadając jej o swoich radościach czy lękach, dzieląc się przeżyciami.
JAK TO DZIAŁA?
Po pierwszym otwarciu układanki ukazują się kolorowe pola z nazwą jednej z czterech podstawowych emocji. Są to: gniew, strach, radość i smutek. Każdej z nich przyporządkowany jest inny kolor i emotikonki. I tak na przykład czerwień i zagniewana buźka oznaczają gniew, a roześmiana twarz na żółtym tle jest oznaką radości. Dziecko wybiera tę emocję, której właśnie doświadcza, lub też taką, którą zwykle odczuwa albo czuło najczęściej w ciągu danego dnia. Potem nazywa ją i opowiada, czego w związku z nią doświadcza. Następnie głębiej otwiera origami, a tam znajdują się propozycje ćwiczeń, które mają pomóc w odpowiednim przeżywaniu danej emocji. To zestaw prostych czynności – jak głębokie oddychanie czy przyjmowanie odpowiedniej pozycji ciała. Są to propozycje oparte na figurach z jogi. Dla każdej emocji przedstawione są cztery możliwe rozwiązania. Wybiera się to, które w danej chwili najbardziej dziecku odpowiada lub które będzie najefektywniejsze. W tym momencie ważna jest rola rodzica, nauczyciela lub terapeuty, by pokazać właściwe wykonanie ćwiczenia i towarzyszyć w nim dziecku. Ćwiczenia mają dobrze wpływać na stan umysłu i organizm dzieci. Układankę można kupić na stronie www.emoticocotte.com.
CZTERY BAZOWE EMOCJE
Choć oczywiście ludzkich emocji jest więcej, émoticocotte zawiera cztery podstawowe, rozpoznawane we wszystkich kulturach na całym świecie. Doświadcza ich każdy człowiek od najwcześniejszych lat życia. Poza tym to właśnie one odpowiadają na podstawowe ludzkie potrzeby. Za gniewem kryje się potrzeba bycia wysłuchanym, strach sygnalizuje wymóg zapewnienia ochrony, smutek wymaga pocieszenia, a radość chce być dzielona z innymi.
Nazwanie, opisanie i zrozumienie swoich emocji to ważny etap w życiu wszystkich dzieci. Edukacyjne origami może im w tym pomóc, a przy okazji dorośli i dzieci mogą lepiej się poznać, ucząc się właściwego odczytywania swoich uczuć i sposobów radzenia sobie z nimi.
Sylwia Maj
Gazetka 185 – październik 2019
