Na gruncie prawa polskiego nie powstała żadna nowelizacja ustawy bezpośrednio odnosząca się do realizacji kontaktów dzieci z rodzicami, z którymi na co dzień nie mieszkają, w związku z zagrożeniami, jakie może spowodować Covid-19. Brak takiej jasnej regulacji prawnej spowodował, że rodzice nieprzychylnie do siebie ustosunkowani zaczęli wykorzystywać zaistniałą sytuację do utrudnia kontaktu drugiemu rodzicowi, z którym dziecko nie przebywa, powołując się na zagrożenie życia lub zdrowia związane z rozprzestrzenianiem się wirusa.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami Ministerstwo Sprawiedliwości w kwietniu 2020 r. poinformowało, że w mocy pozostają wszystkie postanowienia wydane przez sądy w sprawie kontaktów z dziećmi przez rodziców, którzy żyją oddzielnie. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. Brak realizacji tych postanowień może prowadzić do wszczęcia odpowiedniego postępowania, a następnie nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej na podstawie przepisów art. 5981, art. 59816 i art. 59822 Kodeksu postępowania cywilnego. Odmowa wykonania orzeczenia sądu może wynikać jedynie z zakazów wiążących się z zastosowaną kwarantanną.

Stanowisko w powyższej kwestii zajął również Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak, który na swoim profilu na Facebooku zaapelował do rodziców o niewykorzystywanie trudnej sytuacji przeciwko sobie i dziecku. Zwrócił również uwagę na to, że ograniczenie kontaktów z dzieckiem przez rodzica drugiemu rodzicowi pod pretekstem zagrożenia koronawirusem jest naruszeniem prawa: – Apeluję do rodziców, którzy rozstali się i teraz osobno sprawują opiekę nad dziećmi, by w tym wyjątkowo trudnym czasie okazali sobie wyrozumiałość i nie przysparzali dzieciom dodatkowych cierpień. Niestety, w ostatnich tygodniach otrzymuję zgłoszenia w sprawie ograniczania kontaktów z dzieckiem przez rodzica drugiemu rodzicowi pod pretekstem zagrożenia koronawirusem. Jest to naruszenie prawa. Stan epidemii i zalecenia władz sanitarnych nie mają wpływu na wykonalność orzeczeń sądowych, a zalecenie unikania kontaktów dotyczy skupisk ludzi i osób obcych. Rodzic uprawniony do kontaktu na podstawie orzeczenia sądowego powinien mieć możliwość realizacji spotkania w sposób określony w orzeczeniu – oczywiście w zgodzie z obecnymi zaleceniami sanitarnymi. Wyjątkiem są sytuacje, gdy dziecko lub rodzic objęci są kwarantanną. Jeśli jeden rodzic ma wątpliwości co do bezpieczeństwa podczas kontaktu dziecka z drugim rodzicem, może zwrócić się do sądu z prośbą o zmianę na czas stanu zagrożenia sposobu realizacji kontaktu, wraz z wnioskiem o zabezpieczenie. Sprawy, w których zostały złożone wnioski o zabezpieczenie, są traktowane zgodnie z par. 2 regulaminu urzędowania sądów powszechnych jako pilne i są rozpatrywane mimo ograniczenia rozpoznawania innych spraw.

Podkreślenia wymaga, że może zaistnieć sytuacja, iż rodzic, z którym dziecko stale przebywa, poweźmie informację, że kontakt z drugim rodzicem może obiektywnie zagrozić zdrowiu dziecka. Wówczas ograniczenie takiego kontaktu, przy powołaniu się na obiektywny stan podwyższonego ryzyka, nie powinno zostać zakwestionowane przez sąd w przypadku sporu rodziców. Należy jednak podkreślić, że rodzic powołujący się na stan podwyższonego ryzyka jako przesłankę niezrealizowania kontaktu orzeczonego wyrokiem sądu będzie musiał ją przed sądem udowodnić.

Jednym ze sposobów tymczasowego ograniczenia bezpośredniego kontaktu z dzieckiem jest przejście na kontakt przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, takich jak Skype czy Messenger. Jednakże jego zastosowanie musi być poprzedzone zgodną decyzją rodziców, którzy w drodze kompromisowego podejścia do nowych okoliczności wypracują model zmieniający dotychczasowe orzeczenie sądu lub wcześniej zawartą ugodę.

 

Agnieszka Hajdukiewicz

radca prawny

 www.kancelariahajdukiewicz.com

tel.: 0048 504 078 866

 

Na podstawie:

www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/realizacja-sadowych-postanowien-o-kontaktach-z-dziecmi

www.facebook.com/BRPDGOVPL/posts/230356061675836/

 

 

Gazetka 200 – kwiecień 2021