Szparagi to niezwykle delikatne warzywa, należące do prawdziwych przysmaków. Niestety sezon na nie jest bardzo krótki. Są one pożywne, lekkostrawne i niskokaloryczne – 10 dag to zaledwie 24 kcal. Taka porcja pokrywa 3/4 dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy i 1/4 na witaminę C, E i beta-karoten. Szparagi zawierają także potas, wapń, żelazo i fosfor. Mają działanie lekko przeczyszczające i moczopędne. W medycynie ludowej cenione były jako środek kojący nerwy i przeciwreumatyczny. Nie są polecane osobom cierpiącym na dnę moczanową i kamienie nerkowe.
Na rynku można znaleźć głównie dwie odmiany szparagów: białą (delikatniejszą w smaku) oraz zieloną, która zawiera chlorofil. Istnieje też odmiana fioletowa, bardzo trudna w uprawie, spotykana głównie we Włoszech i Anglii.
Kupując szparagi, należy wybierać białe, grube, świeże, o zamkniętych, jasnych główkach i połyskujących, gładkich pędach – takie są najsmaczniejsze. Niestety szybko tracą świeżość, drewnieją ich dolne części. Aby temu zapobiec, można trzymać je dwa dni w lodówce, zawinięte w mokrą ściereczkę.
Najprostszy sposób przyrządzenia szparagów to ugotowanie ich w wodzie z dodatkiem soli i cukru. W sklepach można kupić specjalne koszyczki i wysokie, wąskie garnki do gotowania szparagów, ale zwykły garnek w zupełności wystarczy. Przed gotowaniem trzeba je oskrobać z włóknistej powierzchni (od łebka), obciąć zdrewniałe dolne części i związać razem po 6–10 sztuk. Szparagi wkłada się do wrzątku, ustawiając w pozycji pionowej tak, aby delikatne łebki wystawały ponad wodę. Dzięki temu nie rozpadną się one w gotowaniu. Po 15 minutach warzywo powinno być miękkie. Zielone szparagi gotuje się krócej. Po odcedzeniu można je polać masłem z bułką tartą lub samym masłem.
Historia szparagów
● Szparag jest byliną o śródziemnomorskim rodowodzie. Podobno pochodzi z terytoriów okalających Morze Śródziemne od wschodu oraz z Azji Mniejszej i stamtąd rozprzestrzenił się do Europy oraz północnej Afryki.
● Szparagi były jadane już przez starożytnych Egipcjan, Greków i Rzymian. Ich wizerunki obecne są na egipskich sarkofagach sprzed 5 tys. lat. Grecy prawdopodobnie zbierali jedynie dziko rosnące szparagi, za to Rzymianie ok. 200 r. p.n.e. podają dość szczegółowo, jak je uprawiać. Ich przysmakiem były szparagi na gorąco z roztopionym masłem, solą, pieprzem i kroplą cytronu.
● Szparagi uważane były przez różne cywilizacje za afrodyzjak – odgrywały rolę jako symbol falliczny, Rzymianie dedykowali je bogini miłości Wenus, zaś na Bliskim Wschodzie przypisywano im szczególne miłosne właściwości w daniach, w których występowały w połączeniu z żółtkiem.
● Współcześnie na obszarze śródziemnomorskim szparagi najchętniej jedzone są we Włoszech, Francji i Hiszpanii.
Szparagi w Belgii
W Belgii uprawę szparagów rozpoczęto na początku XIX w. Najpierw uprawiano je przede wszystkim w okolicach Gandawy, lecz od 1880 r. to region Malines stał się ich głównym centrum. Obecnie hodowla tego warzywa koncentruje się w kilku prowincjach: Limburgii, Antwerpii i Brabancji Flamandzkiej.
Szparagi są młodymi pędami roślin i mogą być zbierane dopiero po dwóch latach. W normalnych warunkach uprawa może trwać około 10 lat. Ich uprawa i zbiór wymagają dużego nakładu pracy. Rzędy posadzonych roślin hodowcy przykrywają kopcem ziemi, tak aby szparagi rosły w ciemnościach i zachowywały swój porcelanowy kolor. Cała sztuka polega na odpowiednim odcięciu (piquer) szparaga w momencie, kiedy wybija się on z kopca. W drugim roku uprawy zbiera się je do 15 maja, w trzecim – do początku czerwca. Od czwartego roku zbieranie szparagów trwa do św. Jana (24 czerwca) – ta data tradycyjnie zamyka szparagowy sezon.
Asperges à la flamande, czyli szparagi po flamandzku
Dla 4 osób
Przygotowanie: 20 min.
Składniki:
1 kg szparagów
100 g masła
sok z 1/2 cytryny
2 jajka ugotowane na twardo
2 łyż. posiekanej pietruszki
sól i pieprz
Sposób przygotowania:
- Szparagi należy obrać i obciąć 2 cm od dołu warzywa, następnie ugotować w dużej ilości wody z solą i cukrem. Gotować około 15–20 min., do momentu łatwego nakłucia nożem.
- Roztopić masło, dodać sok z cytryny, sól i pieprz.
- Ugotowane jajka rozgnieść widelcem, połączyć z pietruszką, solą i pieprzem.
- Ostrożnie wyjąć i odcedzić ugotowane szparagi, ułożyć jej na półmisku, polać sosem z masła oraz posypać przygotowanymi wcześniej jajkami. Bezpośrednio podawać na stół.
Gazetka 141 – maj 2015