89 lat i energia młodzieńca. To profesor Leszek Rózga, jeden z najwybitniejszych polskich grafików. W latach 70. m.in. za jego sprawą na świecie mówiło się o polskiej grafice. Jego prace znajdują się w kolekcjach Ermitażu, Albertiny i Banku Światowego.

Biografia Leszka Rózgi w niezwykły sposób wpisuje się w dzieje Europy XX w. Urodzony w 1924 r. artysta był świadkiem potężnych przemian, które miały bezpośredni wpływ także na jego twórczość. Jak w lustrze biografia i twórczość Leszka Rózgi odbijały historię Europy i przemian w sztuce. Artysta wychowywał się w Polsce wielokulturowej. Jej barwy i narracje zachował w swojej twórczości, znajdując największą, ponadczasową pasję w tematach uniwersalnych. Stąd odniesienia do mitologii greckiej, stąd tematy biblijne, stąd także zamiłowanie do podróży. Profesor potrafi niezwykle pięknie i z pasją opowiadać o bogach greckich, gajach oliwnych, ceglastych rzeźbach etruskich – i mistrzach renesansu. Te tematy znajdują się także w jego pracach graficznych i malarskich. Artysta łączy ogromną erudycję z komentarzem z prawdziwego życia. Jego opowieści o przedwojennej Polsce, którą znał jako mały chłopiec, odtwarzają niemal materialny obraz świata wielu kultur.

Głównym kierunkiem artystycznych peregrynacji profesora Leszka Rózgi są kraje śródziemnomorskie. Artystę fascynuje nie tylko ich pejzaż, ich światło i kolory, ale także ich twórczy potencjał. Grecja i Półwysep Apeniński były nie tylko kolebką cywilizacji, ale także estetycznym źródłem, z którego czerpali artyści wszystkich epok, jak pisał Herbert. Wspólnym, powracającym tematem są interpretacje mitologii oraz właśnie odniesienia do źródeł cywilizacji europejskiej. Na pracach pojawiają się bohaterowie znani z mitów greckich czy też „Metamorfoz” Owidiusza. Mitologiczne narracje stają się w pracach profesora Rózgi komentarzem do współczesności. W ten sposób artysta pokazuje, jak bardzo są uniwersalne; jak ponadczasowe są największe motywy w historii europejskiej cywilizacji: marzenie Ikara o lataniu, porwanie Europy czy historia Minosa.

Pejzaże w grafikach i obrazach profesora Leszka Rózgi cechuje bardzo syntetyczne ujęcie. Realne kształty zaczynają znikać na rzecz prawie abstrakcyjnych form. Pola, wzgórza, łąki oddane są za pomocą bardziej lub mniej geometrycznych form. Pejzaże stają się kolorystycznymi kompozycjami, które opierają się często na intuicyjnych skojarzeniach. W tym wszystkim mieści się także anegdota – jak w pracy „Niespełniony wieczór sycylijski”, będącej wspomnieniem wyjazdu, do którego nie doszło.

 

– Dlaczego Toskania? Wracam do źródeł. […] Gdy oglądam obrazy mistrzów renesansu, poza ich treścią i formą istnieje notacja pejzażu. Treści i formy przemijają, a pejzaż, w tym wypadku pejzaż Toskanii, pozostaje taki sam, niezmieniony, niezmienny. Budzi się refleksja, ja przeminę, a te wzgórza, ten zapach, to niebo, cyprysy pozostaną, pozostanie też duch miejsca. Pozostanę również „ja” w „mojej” Toskanii. Dlatego Toskania – mówi Leszek Rózga.

 

Profesor Leszek Rózga jest jednym z najwybitniejszych grafików polskich. Urodził się w 1924 r. W latach 1940–1945 przebywał na robotach przymusowych. Po wojnie przebywał w Duisburgu i Mülheim an der Ruhr w obozach dla tzw. dipisów. Tam pracował w teatrze amatorskim i odbywał prywatne studia malarstwa i rysunku. W latach 1948–1954 studiował w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, gdzie później m.in. pełnił funkcję prodziekana Wydziału Grafiki. W 1979 r. uzyskał stopień profesora. Uprawia grafikę, rysunek i malarstwo. Jego prace znajdują się w m.in. w kolekcjach grafiki Ermitażu, Biblioteki Narodowej w Paryżu, Albertiny w Wiedniu, Banku Światowego w Waszyngtonie. Prace prezentowane na wystawie w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej w Brukseli to grafiki i rysunki z lat 1960–2010, od akwafort o precyzyjnym rysunku po quasi-abstrakcyjne, charakteryzujące się spontanicznością i dynamiką kreski suchoryty.

 

 

Justyna Napiórkowska

Obrazy pochodzą z Galerii Sztuki Katarzyny Napiorkowskiej

 

Justyna Napiórkowska prowadzi Galerię Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej przy Mont des Arts w Brukseli.

Autorka zwycięskiego Bloga Roku w kategorii kultura www.osztuce.blogspot.com, swoje teksty publikowała m.in. na łamach „Art & Business”

 

 

 

Gazetka 122 – czerwiec 2013