Od 1 stycznia 2023 r. ojcowie bądź współrodzice mają prawo do 20 dni wolnych z tytułu narodzin dziecka zamiast jak dotychczas do 15 dni.

Rodzice zastępczy bądź rodzice adoptujący dzieci otrzymają prawo do dodatkowych trzech tygodni urlopu adopcyjnego, zachowując jednocześnie prawo do przyznanych już wcześniej sześciu tygodni. Pary same ustalają, w jaki sposób podzielą między sobą te dodatkowe trzy tygodnie.

Od 1 lutego 2023 r. wprowadzono zmiany w przepisach dotyczących przerwy w karierze (tijdskrediet / crédit-temps) „z motywem”. Tylko osoby pracujące w pełnym wymiarze czasu pracy mogą korzystać z takiej formy urlopu.

Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin nie będą już otrzymywać świadczeń, gdy podejmą ten rodzaj urlopu na pół etatu. Np. osoby, które pracują w ramach systemu 4/5, mogą wkrótce otrzymać świadczenie umożliwiające całkowite zaprzestanie pracy, ale nie rozpoczęcie pracy w niepełnym wymiarze godzin, np. na pół etatu.

Od lutego tylko pracownicy, którzy przepracowali co najmniej 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy, nadal mają prawo do zasiłku na pół etatu „z motywem”, np. na opiekę nad dziećmi.

Osoby, które pracowały u swojego pracodawcy w niepełnym wymiarze godzin przez co najmniej dwa lata, nadal będą mogły otrzymywać świadczenia, jeśli podejmą urlop w pełnym wymiarze godzin „z motywem”.

Prawo to jest ograniczono do 48 miesięcy (zamiast 51 miesięcy, jak wcześniej), a zaliczenie czasu musi rozpocząć się, zanim dziecko ukończy pięć lat.

Od czerwca 2023 r. trzeba będzie wykazać nawet trzy lata stażu u swojego pracodawcy, aby mieć prawo do zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem.

 

30 października 2022 r. weszła w życie ustawa, która przewiduje, że pracownicy – w firmach zatrudniających 50 i więcej pracowników – nie muszą już składać zwolnienia za pierwszy dzień niezdolności do pracy. Minister pracy Dermagne zapowiedział, że zwolnienie lekarskie powinno być dostarczone pracodawcy w ciągu dwóch dni, licząc od dnia niezdolności do pracy. Oznacza to, że w 1. dniu choroby zwolnienie w ogóle nie musi być dostarczone pracodawcy. Jeśli jednak drugiego dnia choroba nie ustępuje, należy dostarczyć zwolnienie. Jeżeli na zaświadczeniu lekarz podał datę pierwszego dnia choroby, zaświadczenie należy dostarczyć nie później niż drugiego dnia choroby. Jeżeli na zaświadczeniu widnieje data wizyty lekarskiej – czyli drugiego dnia choroby – pracownik musi dostarczyć zaświadczenie najpóźniej trzeciego dnia choroby.

Od 1 stycznia 2023 r. pracownicy, którzy zachorowali lub mieli wypadek podczas wakacji, mają prawo do przeniesienia niewykorzystanych z powodu choroby dni zaplanowanego urlopu na później. W takiej sytuacji należy natychmiast powiadomić pracodawcę, także jeśli pracownik przebywa na urlopie za granicą. Należy podać miejsce pobytu i przedłożyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie (nawet jeśli pracownik przebywa za granicą). W zgłoszeniu do pracodawcy należy zaznaczyć jednocześnie, że chce się skorzystać z prawa do „zachowania niewykorzystanych dni urlopu” (behoud van de vakantiedagen / maintien des congés). Za okres niezdolności do pracy w wyniku wypadku lub choroby pracownik ma prawo płacy gwarantowanej od pracodawcy.

Niewykorzystane z powodu zachorowania dni urlopu można wykorzystać w ciągu 24 miesięcy po roku, w którym należały się te dni. Jeśli np. pracownik zachorował podczas urlopu w 2023 r., ma prawo wykorzystać resztę zaplanowanego urlopu do 2025 r. Oczywiście terminy urlopów zawsze muszą być uzgodnione z pracodawcą.

Do tej pory odpowiedni ekwiwalent urlopowy był potrącany np. ze świadczeń chorobowych. Teraz zniesiono tę zasadę. Jeśli w grudniu roku urlopowego (np. 2023) pracownik nadal jest „niezdolny do pracy” lub jego umowa o pracę pozostaje nadal zawieszona z powodu: wypadku przy pracy, choroby zawodowej, zwykłej choroby, zwykłego wypadku, urlopu macierzyńskiego lub (alternatywnego) urlopu ojcowskiego, urlopu z tytułu narodzin dziecka, urlopu adopcyjnego, urlopu profilaktycznego, urlopu dla rodziny zastępczej – i nie może wykorzystać w części lub w całości swojego urlopu, kasa chorych nie będzie mogła potrącać z zasiłków chorobowych kwot za niewykorzystane dni urlopu. To ostatnie wymaga jeszcze uzgodnień, ale jest to część całego pakietu o urlopach.

Ekwiwalent urlopowy za niewykorzystane dni urlopowe jest wypłacany w roku urlopowym (w naszym przykładzie w 2023). Oznacza to, że jeśli odroczony urlop zostanie wykorzystany w kolejnym roku urlopowym, np. w 2024, ekwiwalent urlopowy za odroczony urlop nie zostanie już wypłacony (jedynie za urlop przyznany na bieżący rok). W tej sytuacji warto odłożyć sobie wypłacony ekwiwalent urlopowy.

Niniejsze ustalenia nie mają zastosowania w przypadku pracownic w ciąży, których umowy o pracę zostały zawieszone na dłuższy czas z powodu zagrożenia przy wykonywaniu zawodu. Chyba że pracownica w ciąży przedłoży pracodawcy orzeczenie lekarskie, że w czasie zawieszenia umowy nie może wykorzystać urlopu ze względów zdrowotnych.

Od 2023 r. studenci mogą pracować do 600 godzin zamiast dotychczasowych 475. Ale uwaga, studenci, którzy za dużo zarobią, nie będą już mogli być traktowani jako dzieci na utrzymaniu w zeznaniach podatkowych rodziców.

Urlop opiekuńczy uprawnia pracownika do nieobecności w ciągu roku kalendarzowego do pięciu następujących po sobie lub nienastępujących po sobie dni w celu wsparcia lub opieki nad członkiem rodziny lub krewnym z ważnego powodu zdrowotnego. W przypadku wynagrodzenia za urlop opiekuńczy obowiązuje taki sam system, jak dla urlopów z ważnych powodów, ustalony w przedsiębiorstwie lub w sektorze. Innymi słowy, urlop jest bezpłatny, chyba że uzgodniono inaczej, np. za obopólną zgodą między pracodawcą a pracownikiem lub poprzez układ zbiorowy pracy na poziomie przedsiębiorstwa lub sektora.

Od teraz każdy pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze godzin ma prawo do czterech dni w roku na szkolenie. Każdy, kto pracuje w niepełnym wymiarze godzin lub nie przez cały rok, ma prawo do proporcjonalnej liczby dni na szkolenie. Od 2024 r. liczba dni zostanie zwiększona do pięciu.

 

 

Źródło: www.visie.net, Vakbeweging ACV, www.pulsmagazine.be

 

Gazetka 220 – kwiecień 2023