Oto kilka wskazówek, które pozwolą lepiej rozeznać się co do faktur okresowych i rocznych.

Co to jest faktura zaliczkowa?

Zaliczka jest częściową wpłatą ostatecznej ceny. W sektorze energii elektrycznej i gazu można zdecydować, jak często płaci się faktury zaliczkowe. Zazwyczaj jest to co miesiąc, ale czasami można wybrać płatność co dwa miesiące lub kwartalną (co trzy miesiące), w zależności od dostawcy.

Jak obliczane są kwoty zaliczki?

Zazwyczaj na podstawie zużycia w okresach poprzedzających, które dostarczyciel energii lub gazu zna dzięki odczytowi z licznika. Gdy nie jest dostępna historia zużycia (zmiana dostawcy lub niedawne podłączenie prądu i gazu), dostawca będzie polegał na zużyciu, które przekazaliśmy mu podczas rejestracji lub weźmie pod uwagę wielkość domu, zużycie energii i liczbę osób w gospodarstwie domowym. Gdy znane będzie roczne zużycie lub jego szacunkowa wysokość, dostawca zastosuje swoje taryfy do obliczenia zaliczek.

Czy rachunki okresowe wzrosną, jeśli jest bardzo zimno?

Do oszacowania zaliczek brane są również pod uwagę temperatury sezonowe, ale po zimie, kiedy zużyliśmy więcej energii lub gazu dostawca niekoniecznie zwiększy zaliczki w następnym roku.

Jak obliczana jest faktura roczna?

Przedstawiciel sieci dystrybucyjnej dokonuje odczytu liczników i wynik przekazuje dostawcy. Dzięki temu dostawca może określić dokładne zużycie energii i gazu w ciągu roku i informuje, jaka kwota zostanie nam zwrócona (bo zużyliśmy mniej, niż przewidywano) lub ile musimy dopłacić (bo zużyliśmy więcej, niż przewidywano). To właśnie regularyzacja.

W przypadku posiadania inteligentnego licznika nie ma już konieczności samodzielnego przekazywania odczytów (pocztą, telefonem lub online) ani wizyty technika. Dzięki nowemu typowi miernika DSO można zdalnie dokonywać odczytów – zużycie pojawi się automatycznie w systemie.

Czy faktura zaliczkowa jest taka sama niezależnie od pory roku?

W zasadzie tak, więc niezależnie od tego, czy taryfa w umowie jest stała czy zmienna, co miesiąc będziemy płacić taką samą kwotę. O ile nie wyrazimy zgody, dostawca nie może jednostronnie zwiększyć wysokości zaliczek.

Dlaczego nasze rachunki okresowe wzrosły?

Dzieje się tak w kilku przypadkach:

  • Jeśli zbliża się koniec umowy, stosowane są już nowe stawki. Nowy taryfikator może mieć wpływ na rozliczenia okresowe i na rozliczenie roczne. Dlatego co roku należy porównywać cen energii i gazu, aby mieć pewność, że skorzysta się z najlepszych cen na rynku. Dodatkowo od 1 stycznia 2022 r., czyli od czasu wprowadzenia zakazu milczącego odnawiania nieaktywnych umów, dostawcy mają prawny obowiązek wysłania do nas listu na dwa miesiące przed wygaśnięciem umowy, jeśli dana taryfa u danego dostawcy już nie istnieje, i zaoferować bardziej korzystną alternatywę. W ten sposób zawsze mamy prawo zweryfikować, ile płacimy.
  • Na rachunku za prąd lub gaz pewne naliczane kwoty są niezależne od dostawcy, np. koszty dystrybucji i przesyłu, odpowiednio fakturowane przez operatorów sieci, które mogą się zmieniać co roku. Koszty te muszą zatem zostać przeniesione przez dostawcę na faktury zaliczkowe, nawet jeśli jest to niezależne od formuły taryfowej!
  • Ponadto, jeśli zmieniliśmy harmonogram rozliczeń, kwota wskazana na rachunku za gaz lub energię elektryczną również uległa zmianie. Rachunek płacony raz na kwartał wydaje się wyższy niż ten regulowany co miesiąc.

UWAGA. W związku z drastycznym wzrostem kosztów energii od 2021 r. większość dostawców zdecydowała się na zwiększenie wysokości zaliczek, aby faktura regularyzacyjna nie była bardzo wysoka. Ponadto w 2022 r. flamandzki regulator energii VREG zdecydował o zmianie metodologii szacowania wysokości rachunków za energię. Podczas gdy federalny regulator, CREG, wykorzystuje najnowsze znane indeksy, VREG opiera się na cenach energii na rynkach, w związku z tym szacuje przyszłe ceny. Chociaż ta metodologia dokładniej odzwierciedla codzienną sytuację energetyczną, przewidzenie, jak będzie ewoluował obecnie bardzo niestabilny rynek, jest prawie niemożliwe. Kilku dostawców energii zdecydowało się jednak na przestrzeganie wytycznych VREG w swoich obliczeniach. To może potencjalnie tłumaczyć wyższe zaliczki dla nowych klientów lub w odniesieniu do odnowionych umów.

Jak zmodyfikować rachunki okresowe w przypadku niedoszacowania lub przeszacowania?

Chociaż zaliczki zawsze mają być jak najbardziej sprawiedliwym odwzorowaniem zużycia, czasem chcemy wprowadzić pewne zmiany (mniej lub więcej osób w gospodarstwie domowym, montaż paneli fotowoltaicznych, docieplenie domu, zakup urządzeń energochłonnych itp.). Można więc zwrócić się do dostawcy o skorygowanie zaliczek, z zastrzeżeniem ważnego uzasadnienia. Częstotliwość zaliczek można również u większości dostawców zmienić (miesięczne, dwumiesięczne, kwartalne). Co do zasady wystarczy skontaktować się telefonicznie z dostawcą, chociaż obecnie niełatwo się do większości z nich dodzwonić. Można również wysłać list polecony lub dokonać niezbędnych zmian online na stronie dostawcy. Jeśli mimo wszystko po ponownej ocenie swoich kwot zaliczkowych uważamy, że płacimy za dużo, może nadszedł czas na porównanie cen prądu i gazu, aby wybrać bardziej konkurencyjnego dostawcę.

Jak obniżyć rachunki za energię?

Jeśli mamy licznik dwutaryfowy (taryfa dzienna i nocna), warto korzystać z najbardziej energochłonnych urządzeń (pralka, suszarka, zmywarka) poza godzinami szczytu: wieczorem lub w weekend. Najbardziej energochłonne w domu są: płyta indukcyjna, bojler elektryczny, czajnik bezprzewodowy oraz piekarnik. W kuchni warto wymienić stare urządzenia na nowe, klasy energetycznej A, uważane za najbardziej ekonomiczne i ekologiczne. Zwróćmy też uwagę na zużycie w trybie czuwania. Wyłączajmy listwy zasilające, odłączajmy wszystkie nieużywane urządzenia (komórka, laptop), a przed wyjazdem na wakacje odłączajmy router.

 

Agnieszka Sità

prawnik w ASBL Trampolina,

współpracownik Kancelarii Notarialnej w Brukseli

  1. 0495 28 98 24

 

 

 

 

Gazetka 216 – listopad 2022