Prawo w Polsce
W ubiegłym miesiącu, a dokładnie1 października, wszedł w życie program zawarty w ustawie o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny Rodzic”. Jego celem jest aktywizacja rodziców na rynku pracy poprzez wsparcie finansowe opieki nad dziećmi.Ustawa wprowadza trzy nowe świadczenia dla rodziców wychowujących małe dzieci:
- „aktywni rodzice w pracy”,
- „aktywnie w żłobku”,
- „aktywnie w domu”.
AKTYWNI RODZICE W PRACY
Świadczenie to kierowane jest do aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Ustawa definiuje aktywność zawodową, której poziom lub rodzaj będzie uprawniał do otrzymywania ww. świadczenia. Świadczenie to, w wysokości 1500 zł miesięcznie, będzie przysługiwać przez okres 24 miesięcy, od 12 do 35 miesiąca życia dziecka. W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki albo pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – powyższe świadczenie będzie przysługiwało w podwyższonej wysokości 1900 zł miesięcznie.
AKTYWNIE W ŻŁOBKU
Świadczenie to jest kierowane do rodziców dzieci uczęszczających do instytucji opieki nad dziećmi do lat trzech– tj. żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna – i będzie przysługiwało w wysokości do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością, jednak nie więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji opieki.
Ustawa wprowadza także górną granicę wysokości opłat żłobkowych, której przekroczenie wykluczy daną instytucję opieki lub dziennego opiekuna z procesu przyznawania świadczenia „aktywnie w żłobku”. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, w której w związku z wprowadzeniem wspomnianego świadczenia znacząco wzrosłaby opłata za żłobek, klub dziecięcy lub dziennego opiekuna. W pierwszym okresie obowiązywania ustawy górny próg opłat został określony kwotowo i będzie wynosił 2200 zł miesięcznie.
Wraz z wprowadzeniem świadczenia „aktywnie w żłobku”uchylone zostaną dotychczas obowiązujące przepisy ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech, dotyczące dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Rodzic będzie mógł zachować prawo do wcześniej przyznanego ww. dofinansowania na zasadzie ochrony praw nabytych z możliwością przejścia na nowe świadczenia, a zwłaszcza zdecydowanie bardziej korzystne świadczenie „aktywnie w żłobku”.
AKTYWNIE W DOMU
Świadczenie to przysługuje na każde dziecko w rodzinie w wieku od 12 do 35 miesiąca życia i będzie wypłacane w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące (nie będzie możliwości pobierania świadczenia w wysokości 1000 zł przez 12 miesięcy, jak w przypadku rodzinnego kapitału opiekuńczego). Wsparcie jest kierowane do tych rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie ze świadczenia „aktywni rodzice w pracy” albo „aktywnie w żłobku”, gdyż pozostaną nieaktywni zawodowo lub ich dziecko nie uczęszcza do instytucji opieki.
Wybór jednego z trzech powyższych świadczeń zależny będzie od decyzji rodzica – przy założeniu, że na to samo dziecko za dany miesiąc może być wypłacone tylko jedno ze świadczeń.
Rodzic będzie miał także możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń, tj.rezygnacji z jednej formy wsparcia i przejścia na drugą, z zastrzeżeniem, że wdanym miesiącu na dane dziecko będzie mógł pobierać tylko jedno z wybranych przez siebie świadczeń.
Świadczenia „aktywny rodzic” są realizowane od 1 października 2024 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pierwsze środki w ramach programu zostaną wypłacone najpóźniej dwa miesiące od dnia złożenia wniosku z wyrównaniem. Wniosek można złożyć za pośrednictwem platformy eZUS.
Agnieszka Hajdukiewicz
radca prawny
www.kancelariahajdukiewicz.com
tel.: 0048 504 078 866
Źródło: