Każdego dnia za granicą dochodzi do licznych stłuczek i wypadków z udziałem polskich kierowców. Zdarza się często, że osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostają poszkodowane przez obywateli innych państw w zdarzeniu drogowym poza granicami Polski. Z uwagi na nieznajomość języka obcego i przepisów prawnych polscy kierowcy mają ogromy problem z uzyskaniem należnego im odszkodowania tytułem szkód poniesionych w wypadkach. Stąd też czasami rezygnują z dochodzenia swoich roszczeń i praw.

Polscy obywatele poszkodowani w wypadkach drogowych poza granicami Polski (np. w Belgii) mogą skutecznie dochodzić swoich roszczeń od zagranicznego zakładu ubezpieczeń, w którym ubezpieczony był sprawca wypadku. Każdy poszkodowany kierowca ma prawo do likwidacji szkody na terenie kraju, w którym zdarzył się wypadek drogowy. Jednakże polski kierowca po wypadku drogowym w innym kraju może dochodzić odszkodowania powypadkowego również na terenie Polski.

Rodzaje roszczeń poszkodowanego będą zależne od rozmiaru i rodzaju szkód poniesionych w konkretnym wypadku. W szczególności obejmować mogą zwrot wydatków za holowanie i parkowanie samochodu, naprawę pojazdu, rekompensatę za utratę wartości pojazdu, koszt złomowania, a w przypadku szkód na osobie – zwrot kosztów zakupu leków i przyrządów ortopedycznych, zabiegów rehabilitacyjnych. Roszczenia mogą również obejmować żądania zapłaty zadośćuczynienia za obrażenia fizyczne i cierpienia psychiczne doznane przez poszkodowanych kierowców i pasażerów.

Podstawą dochodzenia swoich roszczeń od zagranicznego zakładu ubezpieczeń jest posiadanie odpowiedniej dokumentacji, uwiarygodniającej przebieg zdarzenia i osobę sprawcy. Może być to protokół powypadkowy, wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym, zdjęcia auta z miejsca zdarzenia bezpośrednio po wypadku, raport wezwanych na miejsce policjantów, zeznania świadków zdarzenia. Bardzo istotne jest również spisanie numeru rejestracyjnego oraz marki pojazdu sprawcy, a także uzyskanie danych jego ubezpieczenia OC.

Regulacje mające na celu ułatwienie dochodzenia roszczeń z tytułu zdarzeń powstałych za granicą od zagranicznych zakładów ubezpieczeń przewiduje ustawa z dnia 23 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 392). Na mocy tej ustawy poszkodowany lub uprawniony do odszkodowania obywatel Rzeczpospolitej Polskiej może dochodzić swoich roszczeń od zagranicznego zakładu ubezpieczeń za pośrednictwem reprezentanta do spraw roszczeń tego (zagranicznego) zakładu ubezpieczeń. Każdy zagraniczny zakład ubezpieczeń wykonujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej działalność w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (z wyjątkiem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika) zobowiązany jest do ustanowienia reprezentantów ds. roszczeń na terytorium każdego państwa. Taki reprezentant pełni funkcję pośrednika pomiędzy poszkodowanym a zagranicznym zakładem ubezpieczeń. Ma on za zadanie podjąć działania w celu ustalenia odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego oraz ustalenia wysokości świadczenia odszkodowawczego w imieniu i na rachunek reprezentowanego zakładu ubezpieczeń. Reprezentant może wykonywać czynności na rzecz jednego lub wielu zakładów ubezpieczeniowych. Reprezentant ds. roszczeń wykonuje swoje obowiązki na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez zakład ubezpieczeń. Osoba poszkodowana może dochodzić swych roszczeń za pośrednictwem tego reprezentanta bez żadnych dodatkowych opłat, komunikując się w języku polskim.

W pierwszej kolejności poszkodowany lub uprawniony do odszkodowania po powrocie do kraju powinien za pośrednictwem UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny) lub PBUK (Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych) odnaleźć reprezentanta ds. roszczeń zagranicznej firmy ubezpieczeniowej sprawcy szkody. Następnie za pośrednictwem reprezentanta poszkodowany lub uprawniony powinien zgłosić swoje żądania odszkodowawcze.

Zgłoszenie roszczenia przez poszkodowanego do reprezentanta ds. roszczeń skutkuje obowiązkiem podjęcia przez reprezentanta czynności mających na celu ustalenie odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody oraz wysokości świadczenia odszkodowawczego. Reprezentant działający w granicach swojego umocowania zobowiązany jest do rozpatrzenia i zaspokojenia roszczeń osób poszkodowanych w terminie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia szkody.

Jeżeli odpowiedzialność ubezpieczyciela jest bezsporna i ustalono wysokość odszkodowania, reprezentant ds. roszczeń powinien udzielić pozytywnej odpowiedzi na zgłoszone roszczenie oraz wypłacić świadczenie osobie poszkodowanej. W razie wątpliwości co do odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody oraz wysokości świadczenia, reprezentant zobowiązany jest przesłać poszkodowanemu stanowisko zawierające powody, dla których odmówił uznania i zaspokojenia jego roszczeń. Należy również mieć na uwadze, że poszkodowany niezgadzający się z wysokością przyznanego odszkodowania może skierować sprawę o jego podwyższenie do sądu powszechnego na terenie Polski lub – w razie odmowy przyznania odszkodowania – może domagać się jego ustalenia przed sądem.

 

 

Agnieszka Hajdukiewicz

radca prawny

 

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 23 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 392),

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r.

 

 

 

Gazetka 139 – marzec 2015