Przedstawiamy państwu prowadzoną przez naszą kancelarię sprawę, która obecnie toczy się przed Sądem Okręgowym w Warszawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Warszawie Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych (ZUS). Sprawa nie jest jeszcze prawomocnie zakończona, jednak została przez nas wygrana w pierwszej instancji. Na dzień publikacji artykułu postępowanie znajduje się na poziomie międzyinstancyjnym z uwagi na wniesienie apelacji przez ZUS, który nie zgadza się z treścią wyroku Sądu Okręgowego. Materia sprawy może dotyczyć wielu mieszkających w Belgii Polaków w starszym wieku, którzy zakończyli pracę lub zamierzają to niebawem zrobić. W oparciu o tę sprawę przedstawiamy bezpieczny sposób zakończenia współpracy z belgijskim pracodawcą w kontekście uprawnień emerytalnych realizowanych w Polsce. (Imiona i daty w artykule zostały zmienione).

Anna S., zamieszkała w Belgii, 30 września 2012 r. uzyskała prawo do polskiej emerytury z systemu zreformowanego mieszanego. Jako że ubezpieczona rozpoczęła ponownie pracę od dnia 5 stycznia 2013 r., wypłata jej emerytury została zawieszona. Organ rentowy (ZUS) pouczył ją, że w celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.

Z powodu stanu zdrowia Anna zdecydowała się zakończyć pracę u belgijskiego pracodawcy z dniem 20 września 2013 r. Pracodawca, na skutek złożonego przez nią wypowiedzenia, wystawił jej stosowne świadectwo pracy i przesłał jego kopię 20 września 2013 r. wraz z informacją o zakończeniu stosunku pracy do Królewskiego Urzędu do spraw Zabezpieczenia Socjalnego w Brukseli.

1 marca 2014 r. Anna zwróciła się do polskiego ZUS o przeliczenie emerytury i jej wypłatę od chwili ustania stosunku pracy, tj. 20 września 2013 r. W odpowiedzi na wniosek Anny polski organ rentowy odmówił wypłaty emerytury od dnia ustania stosunku pracy w Belgii, powołując się na datę wpływu wniosku do ZUS, tj. 1 marca 2014 r. Głównym argumentem ZUS przemawiającym za nieuwzględnieniem wniosku ubezpieczonej była data faktycznego złożenia jej wniosku do polskiej placówki ZUS, tj. 1 marca 2014 r. W swojej argumentacji ZUS powołał się na przepis artykułu 135 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowiący, że w razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.

Zaskarżając decyzję ZUS, pełnomocnik Anny wskazał na niezasadność stanowiska organu rentowego i konieczność wypłaty ubezpieczonej emerytury, poczynając od dnia poinformowania belgijskiej instytucji ubezpieczeniowej przez pracodawcę Anny, to jest od 20 września 2013 r. Pełnomocnik Anny powołał się na rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe z 11 października 2011 r. § 6 ust. 5, zgodnie z którym, jeżeli wniosek został zgłoszony w zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej państwa, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, za datę zgłoszenia wniosku uważa się datę uznaną za datę złożenia wniosku zgodnie z wewnętrznym prawodawstwem stosownym przez tę instytucję. W tej sytuacji za datę zgłoszenia wniosku o wypłatę emerytury należy uznać 20 września 2013 r., a nie 1 marca 2014 r.

Ponadto przesłanie organowi rentowemu tylko świadectwa pracy bez formalnego wniosku o wypłatę emerytury powinno być zakwalifikowane jako wniosek o emeryturę. ZUS nie powinien bowiem uznawać, że złożone do niego świadectwo pracy zostało złożone bezcelowo. Powyższe stanowisko strony skarżącej znalazło potwierdzenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 20 stycznia 2015 r. (sygn. akt III AUa 476/14), w którym Sąd Apelacyjny wskazał, iż wystarczające jest złożenie jedynie zaświadczenia o wysokości zarobków do organu rentowego, aby czyn ten został zakwalifikowany jako złożenie wniosku o podjęcie wypłaty zawieszonego świadczenia. (…) nielogiczne byłoby uznanie, że ubezpieczony stawia się w organie rentowym jedynie w celu złożenia zaświadczenia i nie jest zainteresowany uzyskaniem wypłaty świadczenia. Jeżeli natomiast organ rentowy nie wie, w jakim celu jest składane zaświadczenie o zarobkach, to jego obowiązkiem jest to ustalić, a nie poprzestać na załączeniu zaświadczenia do akt bez nadania mu biegu. Stanowisko Anny zostało uwzględnione przez Sąd Okręgowy, co znalazło swój wyraz w wydanym wyroku. Wyrok ten jednak zaskarżył ZUS.

Sprawa na obecnym etapie nie jest jeszcze prawomocnie zakończona. W związku z tym chcielibyśmy zwrócić państwa uwagę na istotną rzecz: kończąc stosunek pracy z belgijskim pracodawcą, należy upewnić się, czy ten przesłał stosowane zawiadomienie o ustaniu stosunku pracy do belgijskiej instytucji ubezpieczeniowej, oraz samemu przesłać listem poleconym odpis świadectwa pracy do polskiego oddziału ZUS wraz z wnioskiem o nabycie praw do polskiej emerytury, jeżeli z tej emerytury będą państwo chcieli korzystać.

Po uzyskaniu prawomocnego wyroku poinformujemy na łamach „Gazetki” o ostatecznym stanowisku polskiego sądu w zakresie wiążącego ZUS sposobu powiadamiania o zakończeniu stosunku pracy z zagranicznym pracodawcą państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.

 

 

Agnieszka Hajdukiewicz

radca prawny

Gazetka 164 – wrzesień 2017