Wiele osób, które przychodzą do mojego gabinetu, uskarża się na problem zaniżonej samooceny. A przecież poczucie własnej wartości stanowi jedną z podstawowych ludzkich potrzeb. Jeśli jest zaspokojona, daje nam pewność, że potrafimy racjonalnie działać, myśleć oraz stawiać czoło życiowym, a także emocjonalnym wyzwaniom. Poziom samooceny ma ogromny wpływ na każdy z obszarów naszego funkcjonowania, począwszy od tego, w kim się zakochujemy, po wybór zawodu, jakość funkcjonowania w pracy oraz sposób kształtowania relacji rodzinnych i społecznych. Możemy zatem pokusić się o sformułowanie, że od naszej samooceny zależy, czy będziemy szczęśliwi. Tylko czy na pewno wiemy, czym właściwie jest poczucie własnej wartości? I czy można je podnieść, będąc dorosłym, w pełni ukształtowanym człowiekiem?

Z mojej wieloletniej praktyki wynika, że (wyłączając z listy cierpień choroby somatyczne) zaburzenia samooceny są jednymi z podstawowych zaburzeń naszych czasów. Czynią one wiele szkód, począwszy od chronicznych stanów lękowych, depresyjnych, problemów adaptacyjnych, zachwianych relacji rodzinnych, problemów z alkoholem oraz innymi używkami czy przemocą, a kończąc na próbach samobójczych. Zdaje się zatem, że ze wszystkich sądów, które formułujemy na temat siebie samych w trakcie swojego życia, żaden nie jest tak istotny, jak sąd o sobie samym.

Jednego możemy być pewni – im większa uczciwość względem siebie samego, im bardziej świadome i mądre jest nasze życie, tym zdrowsza jest nasza samoocena i tym większy mamy szacunek do samych siebie i innych, których nie postrzegamy jako zagrożenia. Poczucie własnej wartości sprawia, że nie spieszymy się z wydawaniem wyroków i sądów na temat drugiej osoby, nie podchodzimy do nowych relacji z natychmiastowym oczekiwaniem odrzucania czy podejrzeniem zdrady. Właściwie rozwinięte poczucie własnej wartości oraz autonomia w działaniu i myśleniu powodują także, że nasze związki intymne są mądre i świadome. Bo jeśli możemy się cieszyć z poczucia sprawstwa w życiu, choćby nawet były to niewielkie działania, jeśli wiemy, że zasługujemy na miłość, to mamy podstawy do kochania i doceniania innych. Za zachowanie naturalne uznajemy wtedy wzajemną troskę i życzliwość w życiu codziennym. Szacunek dla siebie samego jest również ważny w kontekście rozmowy o poczuciu własnej wartości. Nie wyobrażamy sobie bowiem, by inni odnosili się do nas z szacunkiem, jeśli nie szanujemy samych siebie. Bo jeśli nie szanujemy, to prawdopodobnie wysyłamy w świat sygnały i zachowujemy się w sposób, który sprawi, że inni także nie będą nas szanować. A zatem można pokusić się o stwierdzenie, że właściwe poczucie własnej wartości nie tylko powoduje, że czujemy się lepiej, ale też czyni nasze codzienne życie zdrowszym, bo z większą skutecznością i poczuciem sprawstwa możemy reagować na wyzwania i pojawiające się możliwości.

Jak poprawić poczucie własnej wartości?

Praca nad własną samooceną wymaga swego rodzaju dyscypliny – jak każda praca. Jej głównym celem jest zbudowanie zaufania do własnego umysłu oraz głębokie przekonanie, że zasługujemy na szczęście i dobre życie. A czy się opłaca? Myślę, że nic w życiu nie opłaca się bardziej jak praca nad samym sobą.

 

Aleksandra Szewczyk

Gazetka 136– listopad 2014