UNICEF ustanowił 15 października Światowym Dniem Mycia Rąk, by pokazać, jak ważne jest zachowanie czystych rąk w profilaktyce zdrowia. Ta prosta czynność ma niebagatelne znaczenie w przeciwdziałaniu chorobom i może uratować zdrowie i życie wielu osobom na całym świecie, a zwłaszcza dzieciom w Afryce i Azji. Obecnie około 3 mln dzieci umiera rocznie z powodu chorób „brudnych rąk”. Akcja ma także pokazać, iż złe nawyki higieniczne dorosłych mają wpływ na zachowania dzieci.

NA BAKIER Z HIGIENĄ

Codziennie stykamy się z wieloma osobami oraz dotykamy różnych przedmiotów. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że powitanie przez podanie ręki czy przytrzymanie się uchwytu w autobusie może zagrażać naszemu zdrowiu. A to dlatego, że na naszych rękach znajdują się miliony drobnoustrojów. Część z nich jest niegroźna, ale niektóre mogą powodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości i chorób. Tylko około 38 proc. mężczyzn i 60 proc. kobiet myje ręce po wyjściu z toalety. Nie wszyscy mają ten nawyk i nie wszyscy potrafią zrobić to jednakowo skutecznie. Na ludzkich rękach pozostają więc bakterie typu kałowego, grzyby, a nawet gronkowiec złocisty. W ciągu dnia tymi brudnymi rękami dotykane są różne przedmioty i w ten sposób każdy z nas narażony jest na zarażenie się chorobą „brudnych rąk”. Największym potencjalnym zagrożeniem są klamki, uchwyty i poręcze, spłuczki i krany w łazienkach, lady w biurach i sklepach, a także nasz własny telefon czy klawiatura laptopa. Na tych ostatnich dwóch sprzętach bakterii jest więcej niż na sedesie – co zbadali brytyjscy uczeni.

KORZYŚCI Z MYCIA RĄK

Zawsze należy umyć ręce przed posiłkami i przed ich przygotowywaniem. Nie można zapomnieć o myciu rąk po powrocie do domu, po jeździe komunikacją miejską, po skorzystaniu z toalety, po kontakcie ze zwierzętami, po kichaniu, kaszlu i wytarciu nosa oraz po wizycie w szpitalu. Także po sprzątaniu, praniu ręcznym i myciu naczyń, by spłukać ze skóry dłoni detergenty. Bezwzględnie należy umyć ręce przed dotknięciem noworodka. Zwykłe mycie rąk mydłem i wodą jest istotne w profilaktyce zdrowotnej – to prosta czynność, dostępna wszystkim. Zmniejsza ryzyko zakażenia grypą, dlatego też dłużej należy myć ręce po kichaniu i kasłaniu. Choroby „brudnych rąk” to wirusowe zapalenie wątroby typu A, czyli żółtaczka pokarmowa, zatrucia pokarmowe, np. salmonellą, zakażenia owsikiem, tasiemcem, zapalenia jamy ustnej. Mycie rąk szczególnie po skorzystaniu z toalety i przed jedzeniem ma chronić dzieci i osoby starsze przed biegunką i chorobami dróg oddechowych.

A MOŻE MYDŁO ANTYBAKTERYJNE?

Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) poinformowała niedawno, że nie ma żadnych naukowych dowodów, by mydła antybakteryjne skuteczniej zapobiegały rozprzestrzenianiu się zarazków niż zwykłe mydło. Konsumenci, widząc na opakowaniu informację „antybakteryjne”, mogą tak myśleć, ale w praktyce okazało się, że jest odwrotnie. Używane w takich mydłach związki (triklosan i triklokarban) owszem, są zabójcze, ale dla zdrowia człowieka i środowiska przyrodniczego. Mogą one zaburzać równowagę hormonalną zwierząt, wpływać na zdrowie płodu i przyczyniać się do rozwoju antybiotykoodporności bakterii.

TECHNIKA MYCIA RĄK

Mycie rąk usuwa brud, pot, martwy naskórek oraz drobnoustroje chorobotwórcze i, co ważne, zapobiega ich przenoszeniu. Zawsze należy używać ciepłej wody i dużej ilości mydła, najlepiej z dozownika. Zimna woda nie pomoże usunąć bakterii, a zbyt gorąca nadmiernie wysuszy skórę dłoni i sprawi, że będzie ona przyciągać jeszcze więcej drobnoustrojów. Ważny jest też odpowiedni sposób i czas mycia rąk. Najpierw należy zdjąć zegarek i pierścionki, aby umyć też nadgarstki i przestrzeń między palcami. Latem warto myć ręce aż po łokcie. Paznokcie warto dodatkowo umyć szczoteczką. Cała procedura powinna trwać minimum 20 sekund – w ciągu pierwszych 15 sekund mycia ginie 95 proc. bakterii. Po umyciu należy ręce dokładnie osuszyć ręcznikiem – materiałowym w domu, a papierowym poza domem. Mokre ręce, chociaż umyte, przenoszą 1000 razy więcej bakterii niż suche. Chusteczki higieniczne jednorazowego użytku oraz żele i spraye przydają się w podróży i wtedy, gdy nie mamy dostępu do bieżącej wody.

Światowa Organizacja Zdrowia – Jak myć ręce?

- Zmocz ręce. Nabierz mydło na ręce. Myj ręce, ocierając dłoń o dłoń.

- Prawą dłonią myj lewą dłoń między palcami, po stronie grzbietowej, i odwrotnie.

- Myj dłoń o dłoń między palcami stroną wewnętrzną dłoni.

- Zegnij palce i ruchami przeciwnymi myj dłonie.

- Myj kciuk lewej dłoni prawą dłonią ruchami rotacyjnymi i odwrotnie.

- Myj wewnętrzną stronę dłoni palcami drugiej dłoni ruchami okrężnymi i odwrotnie.

- Opłucz ręce pod wodą.

- Wytrzyj dłonie jednorazowym ręcznikiem papierowym.

- Zakręć kran, używając ręcznika papierowego.

- Twoje ręce są teraz czyste

 

Najczęściej występujące na rękach drobnoustroje:

- pałeczki okrężnicy – wywołują zatrucia pokarmowe i choroby układu moczowego;

- gronkowce – bakterie odpowiedzialne za wiele zakażeń: od chorób skóry przez choroby układu pokarmowego po sepsę;

- paciorkowce – bakterie wywołujące przede wszystkim zapalenie gardła, ale i płuc oraz opon mózgowo-rdzeniowych;

- pałeczki zapalenia płuc – bakterie wywołujące zapalenie płuc oraz zakażenie układu pokarmowego lub moczowego, niekiedy prowadzące do sepsy;

- pasożyty (np. glisty ludzkiej, owsika, lamblii);

- bakterie salmonelli – odpowiedzialne za choroby układu pokarmowego, zakażenia narządów wewnętrznych i stawów;

- wirusy odpowiedzialne za zapalenie wątroby typu A (żółtaczka pokarmowa).

 

Sylwia Maj

Gazetka 155 – październik 2016