Praca w Belgii

Wielu uczniów i studentów podejmuje pracę już w trakcie nauki. Niektórzy pracują w wolnym od nauki czasie, np. w weekendy, inni podczas wakacji. W Belgii dość atrakcyjną formą zatrudnienia na szczególnych warunkach jest umowa o pracę studencką: Overeenkomst voor tewerkstelling van studenten / Convention pour l'emploi d'étudiants. Przedstawiamy prawa i obowiązki pracujących uczniów i studentów.

 

W jakim wieku można podjąć pracę studencką?

Można to zrobić dopiero po zakończeniu obowiązkowej edukacji w pełnym wymiarze godzin, czyli najwcześniej po zakończeniu pierwszych dwóch lat szkoły średniej i po ukończeniu 15. roku życia. Jeśli ten warunek nie jest spełniony, obowiązkowa edukacja w pełnym wymiarze godzin kończy się dopiero w wieku 16 lat. Następnie trzeba kontynuować naukę w pełnym lub w niepełnym wymiarze godzin.

W niektórych przypadkach nie można podjąć pracy na zasadach umowy o pracę studencką:

▪ jeśli uczeń pracował już dłużej niż 12 miesięcy u tego samego pracodawcy;

▪ jeśli uczeń jest zapisany jedynie do szkoły wieczorowej;

▪ jako student wykonujący nieodpłatną pracę w ramach bezpłatnego stażu, który jest częścią programu nauki lub studiów.

Młodzi ludzie, którzy na przemian uczą się i pracują, mogą zatem pracować na umowę o pracę studencką, ale nie u pracodawcy, u którego odbywają staż. Jeśli jednak ci pracodawcy chcą ich zatrudnić po zakończeniu stażu, muszą zawrzeć z nimi zwykłą umowę o pracę.

Pracę studencką można wykonywać przez cały rok kalendarzowy, czyli w ciągu roku szkolnego i podczas wakacji.

Umowa o pracę studencką

Osoba podejmująca pracę studencką musi otrzymać i podpisać umowę i regulamin pracy najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Umowa musi zawierać następujące informacje:

• dane studenta/ucznia,
• dane pracodawcy,
• miejsce wykonywania pracy,
• krótki opis pracy,
• godziny pracy,
• datę rozpoczęcia i zakończenia umowy (maksymalnie 1 rok),
• wysokość wynagrodzenia i termin płatności.

Wskazówka: wiecej informacji nt. umowy o pracę studencką można znaleźć na stronie www.werk.belgie.be

Warto zapoznać się z regulaminem pracy, ponieważ znajdują się w nim ważne informacje dotyczące postępowania w przypadku choroby, spóźnienia do pracy itd.

Okres próbny

Pierwsze trzy dni robocze pracy studenckiej stanowią okres próbny. W tym czasie zarówno pracodawca, jak i student mogą rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia (natychmiast).

Płaca

Pracujący uczeń/student powinien otrzymywać płacę odpowiednią do wykonywanej funkcji i wieku, zgodnie z branżowym układem zbiorowym pracy lub układem zbiorowym w przedsiębiorstwie. Jeśli w sektorze lub w przedsiębiorstwie nie podpisano układu zbiorowego, to uczeń/student, który przepracował minimum jeden miesiąc w systemie pracy studenckiej, ma prawo do minimalnej płacy gwarantowanej. W zalezności od sektora za godziny nadliczbowe (ponad 9 godzin dziennie lub ponad 40 godzin tygodniowo) może przysługiwać dodatkowa płaca w wysokości +50%. Za godziny nadliczbowe w niedziele i święta może przysługiwać podwójna stawka. Pracującym uczniom/studentom przysługują również bony żywnościowe, zwroty kosztów za dojazdy do pracy oraz inne świadczenia, które przysługują pracownikom zatrudnionym na stałe w danym przedsiębiorstwie.

Rozwiązanie stosunku pracy (zwolnienie z pracy)

W przypadku umowy o pracę studencką każda ze stron (pracodawca i pracownik) może zakończyć umowę o pracę pod warunkiem zachowania okresów wypowiedzenia. Wypowiedzenie musi zostać przekazane na piśmie.

Okresy wypowiedzenia w przypadku pracy studenckiej:

Czas trwania umowy	Wypowiedzenie ze strony pracodawcy	Wypowiedzenie ze strony pracownika
Podczas 3-dniowego okresu próbnego	natychmiast	natychmiast
Umowa na 1 miesiąc lub krócej	3 dni	1 dzień
Umowa na okres dłuższy niż miesiąc i krótszy niż 12 miesięcy	7 dni	3 dni

Okres wypowiedzenia zaczyna się w poniedziałek następujacy po tygodniu, w którym zostało złożone lub przekazane wypowiedzenie umowy.

Ile godzin można pracować na umowie o pracę studencką?

Uczniowie i studenci mogą pracować 600 godzin w roku, otrzymując płacę, od której jest odprowadzana niższa składka na ubezpieczenie społeczne w wysokości 2,71%. Można pracować więcej godzin, ale wówczas pracodawca potrąca z płacy wyższą składkę w wysokości 13,07%. Osobisty licznik 600 godzin można znaleźć na stronie www.studentatwork.be oraz w aplikacji student@work.

Wskazówka: studenci pracujący w branży horeca mogą wybrać system 50 dni okazjonalnej pracy oraz zdecydować się na kombinację dwóch systemów obliczania godzin pracy (studenckiej i w horeca).

Licznik dni przepracowanych w horeca można sprawdzać przez aplikację Horeca@work.

Prace studencką mozna również łączyć z pracą w stowarzyszeniach sportowych (450 godzin) oraz społeczno-kulturalnych (300 godzin) bez opłacania składki na ubezpieczenie społeczne. Jednak jeśli praca studencka trwa 600 godzin to praca w stowarzyszeniach może byc wykonywana maksymalnie przez 190 godzin.

PODATEK DOCHODOWY

Wysokość płacy ucznia/studenta może mieć wpływ na wysokość podatku dochodowego jego rodziców i jego samego.

Wpływ płacy ucznia/studenta na podatek dochodowy rodziców

Aby uczeń/student mógł być traktowany jako dziecko na utrzymaniu, w 2023 r. (rozliczenia w 2024 r.) może zarobić maksymalnie:

• 7 965,00 euro brutto podstawy do opodatkowania, jeśli pracujący uczeń/student mieszka z obydwojgiem rodziców pozostających ze sobą w związku małżeńskim,
• 9 210 euro, jeśli pracujący uczeń/student mieszka tylko z jednym rodzicem.
• 11 952,50 euro, w przypadku ucznia/studenta z uznaną niepełnosprawnością mieszkającego tylko z jednym rodzicem

Jeśli wymienione kwoty zostaną przekroczone, uczeń/student nie może być już traktowany jako dziecko na utrzymaniu, a jego rodzice lub samotny rodzic będą płacić wyższe podatki.

Jeśli w ciągu 2023 r. pracujący uczeń/student zarobi powyżej 14 514,29 euro, również będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.

W przypadku dodatkowych dochodów, takich jak alimenty lub dochody z innych źródeł, należy złożyć zeznanie podatkowe, wykazując wszystkie dochody. Osoby otrzymujące alimenty nie będą musiały podawać w zeznaniu podatkowym kwoty alimentów do wysokości 3 820 euro. W przypadku pracy studenckiej mają zastosowanie inne (korzystniejsze) metody obliczania podatku.

Wpływ pracy studenckiej na prawo do świadczeń rodzinnych

Wysokość dochodu ucznia/studenta nie ma już wpływu na prawo do świadczeń rodzinnych/groeipakket. Prawo to zależy jedynie od liczby przepracowanych godzin i od rodzaju umowy o pracę.

Poniżej 18. roku życia: do miesiąca, w którym uczeń/student kończy 18 lat, jest on bezwarunkowo uprawniony do świadczeń rodzinnych/groeipakket.

Powyżej 18. roku życia: do miesiąca, w którym uczeń/student kończy 25 lat, ma prawo do świadczeń rodzinnych (groeipakket) za każdy miesiąc, w którym pracuje mniej niż 80 godzin.

Pierwsze 600 godzin przepracowanych w ciągu roku w systemie pracy studenckiej na obniżonej składce na ubezpieczenie społeczne nie jest uwzględniane. Liczą się jedynie godziny na innych umowach o pracę.

W Brukseli oraz Walonii obowiązuje system ograniczający pracę studencką w celu zachowania prawa do świadczeń rodzinnych.

Kwartał	Dopuszczalna max. liczba godzin pracy
1. kwartał (styczeń, luty, marzec)	max. 240 godzin
2. kwartał (kwiecień, maj, czerwiec)	max. 240 godzin
3.kwartał (lipiec, sierpień, wrzesień)	bez ograniczeń w Brukseli w Walonni max. 240 godzin
4. kwartał (październik, listopad, grudzień)	max. 240 godzin

 

Wskazówki:

▪ Absolwentów, którzy zakończyli lub przerwali naukę, obowiązują inne przepisy. Można je znaleźć na stronie ACV | Jong ACV | Vakbond voor jongeren en jobstudenten (hetacv.be) lub Jeunes CSC (jeunes-csc.be).

Święta państwowe

W Belgii obowiązuje 10 ustawowych dni świątecznych. Jeśli święto przypada w dzień roboczy w okresie obowiązywania umowy, uczeń/student ma prawo do normalnej płacy za ten dzień. Jeśli święto państwowe przypada w niedzielę, wówczas przysługuje inny płatny wolny dzień w normalny dzień roboczy. Jeśli uczeń/student musi pracować w dzień świąteczny, ma prawo do innego płatnego wolnego dnia przypadającego w dzień roboczy.

 

Co w przypadku choroby?

Trzeba wtedy natychmiast zawiadomić pracodawcę i jak najszybciej dostarczyć mu zaświadczenie lekarskie. W regulaminie pracy należy sprawdzić w jakim okresie i w jaki sposób należy dostarczyć zwolnienie lekarskie. Od 2023 r. można maksymalnie trzy razy w roku przebywać jeden dzień na chorobowym bez dostarczania pracodawcy zaświadczenia od lekarza. Uczniowie/studenci, którzy pracują dłużej niż miesiąc, mają prawo do płacy gwarantowanej.

W przypadku choroby dłuższej niż 14 należy powiadomić swoją kasę chorych.

W przypadku umowy krótszej niż na trzy miesiące pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę jeśli uczeń/student jest chory wiecej niż siedem dni.

Wypadek przy pracy

Jest to wypadek, który zdarzył się podczas wykonywania pracy lub w drodze do i z pracy. Gdy się zdarzy, należy natychmiast poinformować o tym pracodawcę oraz swoją kasę chorych. Prawo do świadczenia/zasiłku chorobowego powstaje natychmiast. Wszystkie koszty leczenia, opieki medycznej, rehabilitacji oraz leków są pokrywane przez ubezpieczenie pracodawcy. W przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje odszkodowanie.

Studenci zagraniczni

Uczniowie i studenci z krajów należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub ze Szwajcarii mają takie same prawa i obowiązki jak studenci uczący się w Belgii, nawet jeśli tu nie mieszkają.

ISA – linia informacyjna ACV dla pracujących uczniów i studentów we Flandrii

Poprzez ISA można otrzymać odpowiedzi na bardzo konkretne pytania dotyczące warunków zatrudnienia i płac dla uczniów i studentów. Z ISA można się kontaktować się:

• telefonicznie: 02 244 35 00
• poprzez e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Le Point info Jobiste – linia informacyjna CSC dla pracujących uczniów i studentów w Brukselii i Walonii:

tel: +32 2 244 35 00

gsm: +32 476 99 96 92

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Jong ACV / Jeunes CSC

Uczniowie i studenci w wieku od 15 do 25 lat mogą bezpłatnie zrzeszyć się w Jong ACV lub Jeunes CSC. Jest to specjalny projekt dla pracujących uczniów i studentów oraz dla absolwentów. Członkowie Jong ACV / Jeunes CSC otrzymują niezbędne informacje i wsparcie, aby bezpiecznie podjąć (pierwsze) zatrudnienie w systemie pracy studenckiej lub na podstawie normalnej umowy o pracę, oraz informacje o stypendiach i o pomocy prawnej:

ACV | Jong ACV | Vakbond voor jongeren en jobstudenten (hetacv.be) lub Jeunes CSC (jeunes-csc.be).

 

 

Gazetka 223 – lipiec 2023