Zdrowie i uroda

Śniadanie stanowi ważny posiłek, który powinien dostarczyć organizmowi energii i składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Wybierając zdrowe śniadanie, nie tylko rozpoczynamy dzień pełni energii, ale także troszczymy się o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Dlatego warto wybierać urozmaicone śniadania.

ŚNIADANIE NA SŁODKO CZY NA SŁONO?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy lepiej jeść śniadania na słono, czy na słodko, ponieważ ludzie różnią się w swoich preferencjach żywieniowych i każdy ma swoje indywidualne potrzeby smakowe. Istnieją jednak pewne argumenty, które wyjaśniają, dlaczego niektórzy eksperci zalecają śniadania na bazie słonych składników.

STABILIZACJA POZIOMU CUKRU WE KRWI

Śniadania bogate w węglowodany, zwłaszcza te, które opierają się na słodyczach, mogą powodować nagły wzrost poziomu glukozy we krwi, który następnie szybko spada, prowadząc do uczucia głodu i zmęczenia. Śniadania na bazie białka i zdrowych tłuszczów (np. jajecznica, awokado, łosoś) mogą pomóc w stabilizacji poziomu cukru we krwi, co sprawia, że dłużej czujemy się syci.

DOSTARCZANIE BIAŁKA I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH

Śniadania na słono często zawierają produkty białkowe, takie jak jajka, mięso, ryby czy orzechy, które są bogate w białko, witaminy i minerały. Białko jest kluczowe dla odbudowy komórek i wzrostu, a także pomaga czuć sytość przez dłuższy czas.

UNIKANIE NADMIARU CUKRÓW DODANYCH

Śniadania na bazie słodyczy, takie jak płatki śniadaniowe czy pieczywo z dużą ilością dżemu albo syropu, często zawierają nadmiar cukrów dodanych. Nadmiar cukrów w diecie może prowadzić do nadwagi, problemów z zębami, a także zwiększać ryzyko chorób związanych z otyłością oraz cukrzycą typu 2.

RÓŻNORODNOŚĆ SMAKÓW I SKŁADNIKÓW

Śniadania na bazie słonych składników pozwalają na większą różnorodność smaków i składników w diecie. Można eksperymentować z rozmaitymi warzywami, przyprawami i sosami, co może sprawić, że śniadania będą bardziej interesujące. Unikniemy w ten sposób częstej reakcji „o, znów to samo…”.

Śniadanie w niektórych krajach kojarzy się z croissantem lub drożdżówką z dżemem i sokiem pomarańczowym, jednak nie wszędzie jada się na słodko. Przyjrzyjmy się innym rodzajom śniadań, a mogą to być chociażby: tosty z pełnoziarnistego pieczywa, jajka gotowane lub w formie jajecznicy albo szakszuki, ale też „zwykłe” kanapki z wędliną, ogórkiem lub pastą z awokado.

ENGLISH BREAKFAST

Angielskie śniadanie to solidne, obfite i kaloryczne danie podawane tradycyjnie w Wielkiej Brytanii i innych krajach anglojęzycznych. Znane jest z tego, że dostarcza dużą ilość energii na początek dnia. Ma tradycyjny charakter i jest smaczne i sycące. Podstawą są jajka, zazwyczaj podawane w różnych formach: sadzone, gotowane na miękko lub jajecznica. Są one głównym źródłem białka. Na talerzu znajdują się także grube plastry smażonego boczku, które są chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku. Do śniadania podawana jest angielska kiełbasa; może być smażona lub pieczona. Oprócz kiełbas serwuje się smażone pieczarki i pomidory, ale także fasolkę w sosie pomidorowym, tzw. baked beans. Angielskie śniadanie często podaje się z grubymi plasterkami chleba smarowanego masłem, a wszystko to popija się herbatą lub kawą z mlekiem.

NIEMIECKIE FRÜHSTÜCK

Dla Niemców śniadanie także jest bardzo ważne, dlatego musi być różnorodne i zdrowe. Podstawą jest duży wybór pieczywa, np. małe bułeczki (brötchen), ciemny chleb razowy (vollkornbrot) lub chleb wiejski (bauernbrot). Śniadanie zawiera wiele dodatków, takich jak wędliny z musztardą, szynki, salami, mortadela, ale także różne rodzaje sera. Serwuje się jajka na miękko i twardo, a do tego warzywa i owoce oraz kawę, herbatę i świeżo wyciskane soki. Taki posiłek pozwala na spokojne rozpoczęcie dnia, bo dostarcza organizmowi potrzebnych składników odżywczych.

ZUPA NA ŚNIADANIE?

Ale są też kraje, w których na śniadanie jada się zupy. Tak jest np. w niektórych rejonach Kolumbii, gdzie serwowana jest changua – to tradycyjne kolumbijskie danie śniadaniowe, jednocześnie proste, smaczne i bardzo rozgrzewające. To rodzaj zupy na bazie mleka, jajek i chleba, którą często przygotowuje się z dodatkiem warzyw i przypraw, takich jak cebula i kolendra.

Także japońskie śniadanie różni się od tego typowo jadanego w Europie. Jego podstawą jest miseczka zupy miso oraz gotowany ryż. Do nich podaje się warzywne pikle, a czasem także płatki glonów nori, w które zawija się ryż. Smak, konsystencja i składniki zupy miso różnią się w zależności od indywidualnych upodobań, regionu i pory roku. Bazą jest bulion dashi z dodatkiem popularnej w kuchni japońskiej pasty sojowej miso. Zgodnie z tradycją w zupie powinny znaleźć się również sezonowe warzywa, owoce i ryby, a także wodorosty, tofu i grzyby.

Z kolei jedną z propozycji kuchni chińskiej (ale i kuchni innych krajów azjatyckich) jest congee, czyli rodzaj kleiku: to gęsta, płynna kasza ryżowa. Congee jest często podawane jako danie śniadaniowe, ale może być również spożywane jako lekki posiłek w ciągu dnia, zwłaszcza kiedy ktoś jest chory lub potrzebuje łatwostrawnej i pożywnej potrawy. Ryż gotowany jest na bulionie z dodatkiem jajek, mięsa, warzyw, kiełków i przypraw – a więc to właściwie całe sycące danie. Congee podaje się gorące; można je posypać posiekanym szczypiorkiem lub innymi świeżymi ziołami. Congee może być dostosowane do różnych preferencji smakowych.

VEGEMITE TOAST

Australijczycy natomiast lubią śniadania proste i szybkie, ale na słono. Tosty, znane jako vegemite toast, są tam bardzo popularne. Do ich przygotowania używa się zwykle pełnoziarnistego chleba lub chleba pszennego, zależnie od preferencji smakowych, a vegemite to charakterystyczny składnik, który nadaje tostom odpowiedni smak. Vegemite to ciemnobrązowy kremowy ekstrakt drożdżowy, bogaty w witaminy z grupy B, o wyrazistym, słonym smaku. Kawałki chleba są delikatnie podgrzewane na grillu lub w tosterze do momentu, gdy stają się chrupiące na zewnątrz, a miękkie w środku. Po wyjęciu chleba z tostera plasterki są smarowane cienką warstwą masła na gorąco. Masło topi się, tworząc delikatną warstwę na chlebie. Jako dodatek do tostów Australijczycy często piją kawę lub herbatę.

TURECKA UCZTA

Z kolei śniadania w Turcji to prawdziwa uczta. Kahvaltı, czyli tureckie śniadanie, jest jednym z najważniejszych posiłków w tamtejszej kulturze kulinarnej. To obfite i różnorodne śniadanie często spożywa się w weekendy lub podczas specjalnych okazji. W gruncie rzeczy to nie tylko posiłek, ale prawdziwe wydarzenie towarzyskie, często dzielone w gronie rodziny i przyjaciół.

Na bogato zastawionym stole znajdziemy różnego rodzaju sery, oliwki w przyprawach i nadziewane, jajka na miękko lub sadzone, pastę z paluszków krabowych, plasterki wołowiny, świeże warzywa, a do tego dżemy i miody. Do śniadania podaje się simit, czyli rodzaj pieczywa posypanego sezamem, przypominającego bajgle, a do picia prawdziwy turecki çay. Składniki są ustawiane na dużym stole w centralnym miejscu, aby wszyscy goście mieli łatwy dostęp do różnych potraw. Ludzie siadają razem i cieszą się posiłkiem oraz swoją obecnością, spędzając czas na rozmowach i wspólnym jedzeniu.

Mówiąc o śniadaniach, warto jednak podkreślić, że kluczową kwestią jest zrównoważona dieta, która dostarcza odpowiednią ilość białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin i minerałów. Najważniejsze jest, aby dostosować swoją dietę do indywidualnych potrzeb, preferencji smakowych i stylu życia, a także słuchać sygnałów, które wysyła nam nasze ciało. Jeśli czujemy się dobrze, pełni energii i zdrowi, to znaczy, że nasze śniadania odpowiadają naszym potrzebom.

 

Agnieszka Strzałka

 

 

Gazetka 226 – listopad 2023