Artykuły miesiąca

Nie ma chyba niczego przyjemniejszego niż czekający wiernie na właściciela zwierzak domowy, do którego można się przytulić po całym dniu pracy. Udomowienie zwierząt możemy uznać za jedno z najważniejszych osiągnięć ludzkości, które wpłynęło nie tylko na kształtowanie społeczeństwa, ale także na gospodarkę i kulturę. A cała historia z udomawianiem dzikich zwierząt zaczęła się wiele tysięcy lat temu.

JAK TO SIĘ ZACZĘŁO?

Początki oswajania zwierząt datuje się na czasy, gdy ludzie z koczowniczego trybu życia zaczęli decydować się na osiadły. Najprawdopodobniej pierwszymi udomowionymi zwierzętami były psy, które miały za zadanie pomagać w polowaniach i ochraniać domostwa. Naukowcy przyjmują, że proces ich domestykacji nastąpił około 15 do 30 tys. lat temu. Następnie ludzie udomowili owce, kozy i bydło – zwierzęta pomocne w dostarczaniu pokarmu, które przyczyniły się także do rozwoju rolnictwa. Udomawianie różnych gatunków zwierząt miało ogromny wpływ na rozwój gospodarczy. Zwierzęta hodowlane dostarczały ludziom mięso, mleko, jajka i wełnę. To zapewniło stabilne źródło żywności i surowców do produkcji odzieży. Wpłynęło także na poprawę zdrowia i jakości życia.

W historii udomawiania nie można pominąć małych towarzyszy – kotów. W starożytnym Egipcie były czczone i uznawane za symbol szczęścia. Jednak prawdziwe początki oswajania kotów na Bliskim Wschodzie łączą się z traktowaniem ich jak części załogi na statkach handlowych – uznawano je za skutecznych łowców szczurów i myszy, których obecność pomagała chronić zapasy żywności przed szkodnikami. Dzięki temu koty docierały do różnych części świata wraz z handlem i kolonizacją.

Warto także wspomnieć, że według ostatnich badań współczesne konie domowe pochodzą z obszaru zachodnich stepów euroazjatyckich. Były niezbędne do transportu i uprawy roli. Ich siłę i zwinność jako pierwsi dostrzegli i docenili myśliwi, którzy zaczęli używać ich w polowaniach. Chińczycy z kolei udomowili jedne z pierwszych gatunków ryb – były to złote karpie.

To, co zwierzęta dały ludziom, jest niezastąpione. Bez ich udomowienia rozwój ludzkości zająłby znaczenie więcej czasu. Dzięki udomowionym zwierzętom człowiek miał więcej czasu i zasobów do rozwijania innych dziedzin życia, takich jak nauka i kultura.

Udomowione zwierzęta służyły ludziom nie tylko jako źródło żywności i pomoc w pracy. Zwłaszcza psy i koty stały się nieodłączną częścią naszych rodzin – prawdziwymi towarzyszami i przyjaciółmi dostarczającymi wsparcia emocjonalnego, ale i ochrony. Wielu z nas nie wyobraża sobie życia bez zwierzęcia w domu.

NAJPOPULARNIEJSZE ZWIERZĘTA DOMOWE

Do najpopularniejszych zwierząt domowych zdecydowanie należą psy – znane są ze swojej lojalności, przyjaźni i zdolności do nawiązywania więzi z ludźmi.W domach mamy nie tylko małe pieski,takie jak yorki czy maltańczyki, ale też jamniki, dalmatyńczyki, psy myśliwskie czy szkolone na typowo obronne.

Kolejne zwierzęta to koty – choć niezależne, potrafią też być bardzo przyjacielskie.Jedne, takie jak persy czy brytyjczyki, są spokojne i delikatne, a od szalonych zabaw wolą wylegiwanie się na kanapie. Inne uwielbiają głaskanie, np. szkocki kot zwisłouchy, ragdoll czy kot tonkijski, przez co idealnie sprawdzą się dla domatorów. Ale wśród ras kotów domowych są i bardzo aktywne, potrzebujące zabawy – sfinksy, koty syjamskie czy devon rexy. Natomiast kot norweski leśny czy nebelung są bardziej niezależne. Biorąc pod uwagę tryb życia właściciela, każdy może więc znaleźć kota idealnego dla siebie.

Wiele osób jest z kolei zwolennikami ptaków. Papugi, także nierozłączki, czy kanarki są doceniane ze względu na swoją kolorową osobowość i zdolność naśladowania dźwięków.

Do popularnych zwierząt domowych zaliczają się także gryzonie: chomiki, myszy, świnki morskie czy króliki są przyjazne, łatwe w utrzymaniu i często wybierane jako pierwsze zwierzęta dla dzieci.

Kolejna grupa to ryby. Akwaria z rybami tropikalnymi czy morskimi sprawdzą się w przypadku osób, które cenią spokojne towarzystwo wodnych mieszkańców.

Niektórzy chętnie hodują gady, np. jaszczurki i węże– będą one idealne dla tych, którzy interesują się egzotycznymi gatunkami. Trzeba jednak pamiętać, że wymagają specjalistycznej opieki i środowiska.

Są różne upodobania, z tego względu jedni z chęcią będą opiekować się królikami – cichymi i łatwymi w utrzymaniu – a inni zainteresują się miniaturowymi świnkami, cenionymi za inteligencję i urok. Trzeba tylko pamiętać, że każde zwierzę wymaga odpowiedniej opieki, uwagi i czasu. Decydując się na konkretne zwierzę domowe, musimy rozumieć jego potrzeby i być przygotowani do odpowiedzialności związanej z opieką nad nim.

NAJDZIWNIEJSZE ZWIERZĘTA DOMOWE

Niektórzy jednak decydują się na takich niecodziennych towarzyszy, jak np. skunks (po usunięciu gruczołów wydzielających brzydki zapach). Są i takie, które cieszą się popularnością w innych szerokościach geograficznych, ale u nas nadal uważa się je za nietypowe – chociażby oposy lub szynszyle. Są też zwolennicy trzymania w domowych terrariach nawet najgroźniejszych pająków. Również gady, ze względu na swoją specyficzną powłokę czy sposób odżywiania się,nie wszystkim przypadną do gustu, ale i tak wielu jest chętnych na hodowanie jaszczurek, gekonów i salamander.

WPŁYW NA LUDZI

Zwierzęta domowe mogą mieć różnorodny wpływ na ludzi, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Zdarzają się osoby z alergią na sierść lub wydzieliny zwierząt, jednak w innych przypadkach niepodważalnie posiadanie zwierzęcia w domu daje pozytywne efekty.

Posiadanie psa czy kota często wymusza większą aktywność fizyczną ich właścicieli. Regularne spacery z psem lub zabawy z kotem mogą korzystnie wpływać na zdrowie serca i ogólną sprawność fizyczną.Interakcje ze zwierzęciem, zwłaszcza głaskanie, obniżają ciśnienie krwi.

Zwierzęta domowe mogą działać jako naturalne środki przeciwdziałające stresowi. Ich obecność i przyjazne zachowanie mogą pomóc w obniżeniu poziomu kortyzolu, czyli hormonu stresu. Zwierzęta poprawiają samopoczucie, a opieka nad nimi może przynieść satysfakcję i radość, a to z kolei poprawia ogólny nastrój. Zwierzęta zmniejszają także poczucie samotności – zwłaszcza psy mogą być doskonałymi towarzyszami dla osób starszych lub żyjących samotnie.

Posiadanie zwierzęcia uczy odpowiedzialności i planowania, a także rozwija empatię. Często to dzieci pragną mieć zwierzątko w domu. Te, które wychowują się ze zwierzętami domowymi, często rozwijają zdolność do współczucia i zrozumienia potrzeb innych istot. Trzeba jednak pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej opieki, karmieniu i o regularnych wizytach u weterynarza. Posiadanie zwierzęcia na pewno nie może być chwilowym kaprysem, ale świadomą decyzją.

Zwierzęta są także wykorzystywane w terapii psychologicznej,przy leczeniu depresji czy lęków. To również doskonali kompani do terapii fizycznych – odpowiednio wyszkolone do wspomagania osób z niepełnosprawnościami, pomagają im w codziennych czynnościach.

I wreszcie – zwierzęta pomagają budować relacje z innymi osobami. Zgodzą się z tym zwłaszcza właściciele psów, którzy regularnie wyprowadzają je na spacery.

 

Agnieszka Strzałka

 

 

Gazetka 230 – kwiecień 2024