Prawo w Polsce
W 2023 r. mija 10 lat, od kiedy w Polsce przestały być wydawane bezterminowe dokumenty prawa jazdy. Wielka akcja wymiany dokumentów zacznie się w 2028 r. i potrwa kilka lat.
W 2013 r. zakończono wydawanie bezterminowych praw jazdy, a na dokumentach wydawanych od 4 marca 2019 r. nie ma już informacji o miejscu zamieszkania.
Nawet jeśli kierowca ma w swoim dokumencie adnotację o bezterminowym prawie jazdy, konieczna będzie jego wymiana.
Wszyscy, którym prawo jazdy zostało wydane bezterminowo przed 18 stycznia 2013 r., będą musieli udać się do urzędu po nowy dokument. Obecnie prawo jazdy może mieć bowiem datę ważności nie dłuższą niż 15 lat. Jeśli jednak u kierowcy występują problemy zdrowotne, lekarz może wydać uprawnienia na krótszy okres, np. trzy lata lub nawet rok.
Należy pamiętać, że data ważności dokumentu nie jest tożsama z ważnością uprawnień do prowadzenia pojazdów – to dwie różne kwestie.
Obowiązkowa wymiana bezterminowych praw jazdy zaplanowana jest na lata 2028–2033, co znaczy, że najwcześniej można zgłosić się do urzędu w 2028, najpóźniej – w 2033 r.
Żeby uzyskać nowe prawo jazdy po upływie terminu ważności poprzedniego, nie trzeba zdawać po raz kolejny egzaminu. Wystarczy przedstawić orzeczenie od lekarza, potwierdzające, że stan zdrowia pozwala na prowadzenie pojazdów. Kierowcy, którzy dotychczas posługiwali się bezterminowymi uprawnieniami do kierowania pojazdem, będą musieli jedynie złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu i uiścić opłatę. W ich przypadku nie ma potrzeby dostarczania zaświadczeń lekarskich.
Inne przypadki konieczności wymiany prawa jazdy:
- minął jego termin ważności,
- minął termin ważności konkretnej kategorii prawa jazdy,
- nastąpiła zmiana nazwiska posiadacza dokumentu,
- dokument został zgubiony lub zniszczony.
Miejsca złożenia wniosku o wymianę prawa jazdy:
- urząd miasta – dotyczy miast na prawie powiatu,
- urząd dzielnicy – dotyczy wyłącznie mieszkańców Warszawy,
- starostwo powiatowe – dotyczy pozostałych osób.
Wniosek można złożyć również drogą elektroniczną przez portal ePUAP. Do poprawnego złożenia wniosku trzeba skompletować następujące dokumenty:
- formularz wniosku (do pobrania ze strony obywatel.gov.pl),
- potwierdzenie wniesienia opłaty za prawo jazdy,
- aktualne zdjęcie – wyraźną, kolorową fotografię o wymiarach 35 x 45 mm, pozycja frontalna,
- dowód osobisty lub paszport, cudzoziemcy – paszport lub kartę pobytu,
- orzeczenie lekarskie (jeśli jest wymagane),
- oryginał prawa jazdy do wglądu (urzędnik zrobi kserokopię).
Opłata za złożenie wniosku wynosi 100 zł plus 50 gr opłaty ewidencyjnej. Dodatkowo należy doliczyć 200 zł, jeśli potrzebne są badania lekarskie, bo poprzednie straciły ważność.
Przepisy przewidują, że w przypadku bezterminowego prawa jazdy na kat. AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T nie będzie potrzeby dostarczania zaświadczenia lekarskiego, chyba że prawo jazdy zostało wydane na czas określony ze względu na ograniczenia zdrowotne.
Ważne badania muszą mieć natomiast osoby, które mają prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E (wtedy dokument jest ważny przez pięć lat i co pięć lat trzeba zadbać o jego przedłużenie).
Na wydanie nowego dokumentu czeka się do dziewięciu dni od złożenia wniosku, choć w wyjątkowych sytuacjach termin ten może zostać wydłużony do dwóch miesięcy.
Należy pamiętać, że jazda bez dokumentów, które poświadczają uprawnienia do kierowania danym pojazdem, jest karana, jest wykroczeniem, za które grozi mandat. Przy czym nie chodzi o posiadanie fizycznie w pojeździe dokumentu, ale o nieposiadanie go w ogóle. Od 5 grudnia 2020 r. nie ma już obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy. Istnieje również ryzyko, że w razie wypadku brak ważnego dokumentu może stać się dla ubezpieczyciela podstawą, żeby przenieść odpowiedzialność na sprawcę zdarzenia.
Agnieszka Hajdukiewicz
radca prawny
www.kancelariahajdukiewicz.com
tel.: 0048 504 078 866
Gazetka 225 – październik 2023
