Prawo belgijskie ulegnie w 2024 r. dwóm istotnym zmianom w zakresie urlopów rocznych – w wyniku konieczności dostosowania go do prawa Unii Europejskiej.
- Przeniesienie urlopu niewykorzystanego w danym roku kalendarzowym z przyczyn niezależnych od pracownika
Rozporządzenie królewskie A.R. z 8 lutego 2023 r. wprowadziło pierwszą zmianę, dzięki której pracownik, który znajduje się w sytuacji uniemożliwiającej wzięcie urlopu na koniec roku kalendarzowego, może przenieść swój niewykorzystany urlop aż do 24 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego.
Taka możliwość będzie przyznawana w przypadku:
- wypadku przy pracy,
- wypadku niezwiązanego z pracą,
- choroby zawodowej,
- choroby niezwiązanej z wykonywaną pracą,
- urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego,
- urlopu profilaktycznego,
- urlopu rodzinnego związanego z adopcją dziecka,
- opieki nad dzieckiem.
- Przenoszenie dni urlopu w przypadku powstania niezdolności pracownika do świadczenia pracy w czasie zaplanowanego urlopu
Druga zmiana dotycząca urlopów rocznych została wprowadzona ustawą z 17 lipca 2023 r. i opublikowana w Monitorze Belgijskim 31 lipca, a jej wejście w życie przewidziane jest na 1 stycznia 2024 r. Zmiana ta dotyczy przypadków, gdy urlop roczny pokrywa się z okresem niezdolności do pracy.
Obecnie obowiązująca zasada w belgijskim prawie pracy mówi, że chronologicznie pierwsza przyczyna zawieszenia świadczenia pracy ma pierwszeństwo nad kolejnymi, co jest sprzeczne z prawem UE.Innymi słowy, pracownik, który staje się niezdolny do pracy w trakcie urlopu, ponieważ rozchorował się albo miał wypadek, nie może przenieść dni urlopu, których nie mógł „wykorzystać” z powodu choroby lub innego zdarzenia, na które nie miał wpływu. Te dni pozostają objęte tzw. wynagrodzeniem urlopowym i nie dają prawa do zagwarantowanego świadczenia chorobowego, co jest krzywdzące dla pracownika.
Warto pamiętać, że ten przepis prawny od lat budził wiele kontrowersji z uwagi na sprzeczność z art. 7 Dyrektywy 2003/88/CE z 4 listopada 2003 r. w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy oraz orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z prawem europejskim pracownik ma prawo doco najmniej 4 tygodni płatnego urlopu w dowolnym czasie. W trakcie tych 4 tygodni pracownik nie może zostać pozbawiony prawa do należnego mu wypoczynku, a przecież choroba lub wypadekuniemożliwiają zasłużony odpoczynek. Wspomniana Dyrektywa gwarantuje pracownikowi prawo do przeniesienia dni urlopu, które przypadały na okres niezdolności do pracy. Cytowany powyżej art. 7 Dyrektywy Europejskiej 2003/88 został teraz wdrożony do belgijskiego prawa: począwszy od 1 stycznia 2024 r. pracownik, który zachoruje w trakcie swojego urlopu, będzie uprawniony do gwarantowanego wynagrodzenia z tytułu choroby i będzie miał możliwość przeniesienia dni urlopu, w których był niezdolny do pracy, na późniejszy okres.
Aby skorzystać z przeniesienia dni płatnego urlopu, pracownik musi spełnić następujące warunki:
- Jeśli chce zachować dni urlopu rocznego, musi niezwłocznie poinformować pracodawcę o swoim miejscu pobytu, jeśli nie jest w swoim domu.
- Musi również przekazać pracodawcy zwolnienie lekarskie pierwszego dnia niezdolności do pracy, nawet jeśli nie jest to przewidziane w regulaminie pracy.
- W przypadku działania tzw. siły wyższej (ciężki stan chorego) zwolnienie lekarskie zostanie dostarczone pracodawcy w rozsądnym terminie. Zwolnienie lekarskie musi zawierać informacje o niezdolności do pracy ijej przewidywanej długości oraz informację, czy pracownik może opuścić miejsce pobytu (w przypadku ewentualnej kontroli wysłanej przez pracodawcę).
- W tym zakresie ustawa określa, że zostanie ustanowiony określony wzór zwolnienia lekarskiego za pomocą rozporządzenia królewskiego, którego użycie będzie dobrowolne, ale umożliwi pracownikowi i lekarzowi uniknięcie pominięcia jakichkolwiek informacji koniecznych do przedstawienia pracodawcy.
- Na koniec pracownik musi poinformować pracodawcę o swoim życzeniu przeniesienia „straconego” urlopu. Ta informacja musi zostać przekazana pracodawcy najpóźniej w chwili dostarczenia zwolnienia lekarskiego.
Dni urlopu, które podlegają przeniesieniu, mogą zostać przeniesione na późniejszy termin,uzgodniony z pracodawcą.
Regulamin pracy będzie również musiał zostać dostosowany w celu poinformowania pracowników o procedurach, jakich będą musieli przestrzegać w przypadku wystąpienia niezdolności do pracy w trakcie zaplanowanego urlopu.
Przykład: Pani Elżbieta, pracująca w firmie belgijskiej, rozpoczęła dwutygodniowy urlop1 lipca 2024 r. i udała się do Polski na 14 dni. Kilka dni później, 7 lipca, spadła z roweru– złamała rękę oraz doznała licznych potłuczeń. Lekarz na polskim pogotowiu tego samego dnia wystawił jej zwolnienie na 14 dni. Pani Elżbieta najpóźniej 8 lipca powinna poinformować belgijskiego pracodawcę:
- oniezdolności do pracy (przesłać skan zwolnienia zewentualnym tłumaczeniem),
- gdzie dokładanie przebywa w Polsce (adres, nawet jeśli jest to hotel),
- czy zwolnienie obejmuje możliwość opuszczania miejsca pobytu czy nie,
- że chce przenieść tydzień niewykorzystanego urlopu na późniejszy okres.
UWAGA: Jeśli pracodawca nie będzie poinformowany o woli przeniesienia urlopu w chwili, kiedy otrzyma on zwolnienie, to niewykorzystany urlop przepadnie.
Agnieszka Sità
prawnik w ASBL Trampolina,
współpracownik Kancelarii Notarialnej w Brukseli
Gazetka 227 – grudzień 2023
